Wat betekent Alaaf! en waar komt het vandaan?

Alaaf! is de vrolijke begroeting van carnavalvierders onder elkaar. Het wordt tijdens carnaval ook gebruikt als een uitroep tussendoor of bij het drinken van een glas alcohol.

Alaaf! is vanuit het Maastrichts bekend geworden in heel Nederland. Het Maastrichts heeft het weer overgenomen uit het Duits. Het Keuls kent alaaf zeker al vanaf de achttiende eeuw.

Herkomst: al ab, elf of alaf?

Er zijn drie theorieën over de herkomst van alaaf. De eerste (en waarschijnlijkste) is dat het teruggaat op de Duitse woordgroep all ab. Daarmee werd bedoeld: ‘alles aan de kant, alles uit de weg’.

De tweede is dat er een verband is met het carnavals- en gekkengetal elf. Dan zou er ook een verband kunnen zijn met ‘het elfde gebod’, een aanvulling op de Tien Geboden. Dat elfde gebod is: geniet! Andere gewoonten bij het carnaval lijken er ook op te wijzen dat er een verband is met elf. Zo is tijdens carnaval de Raad van Elf de baas en begint het carnavalsseizoen op 11-11 om 11.11 uur. Toch is het verband tussen elf en alaaf volgens het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands niet waarschijnlijk. Die verbanden met het getal elf zijn pas later gelegd - het zijn ‘verklaringen achteraf’.

De derde verklaring is dat er een verband is tussen alaaf en het Keltische woord alaf (‘geluk, heil’). Hoe dit Keltische woord dan in het hedendaagse Nederlands (en Duits) terecht zou zijn gekomen, blijft echter een mysterie.