Waar komt de uitdrukking advocaat van de duivel spelen vandaan en wat wordt ermee bedoeld?

Wie advocaat van de duivel speelt, doet zich voor als een zwartkijker bij een overleg of discussie: hij stelt kritische vragen en maakt op- en aanmerkingen vanuit een zo negatief mogelijk standpunt. Vaak wordt dat gedaan om te kijken of alle minpunten van een plan wel goed in kaart zijn gebracht, of om een beeld te krijgen van wat er allemaal mis zou kunnen gaan.

Je kunt ook expliciet gevraagd worden om in een discussie advocaat van de duivel te spelen. Of je kunt zelf zeggen: ‘Ik speel nu even advocaat van de duivel.’ Dan verdedig je een standpunt (waar je mogelijk zelf niet eens achter staat) dat helemaal ingaat tegen het standpunt van de ander. Het is een manier om de discussie te verlevendigen of om de discussiepartners te leren argumenteren.

Met de advocaat van de duivel wordt eigenlijk de persoon bedoeld die bij zalig- en heiligverklaringen in de rooms-katholieke kerk kritische vragen stelt over de heiligheid van de kandidaat. Er wordt een soort rechtszaak opgevoerd waarin wordt nagegaan of deze kandidaat het werkelijk waard is om zalig of heilig verklaard te worden. Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) heeft de advocaat van de duivel (advocatus diaboli) als taak bezwaren tegen de kandidaat te opperen. De advocaat van God (advocatus Dei) voert juist een pleidooi vóór de kandidaat.