Wat betekent achter de geraniums zitten en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Achter de geraniums zitten betekent ‘een inactief leven leiden, werkloos thuiszitten’ (vanwege ziekte of ouderdom), vaak met de bijgedachte ‘en zich nutteloos voelen’.

Het is niet duidelijk hoe deze uitdrukking ontstaan is. Diverse naslagwerken noemen de uitdrukking wel, bijvoorbeeld het Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans van Marc De Coster: “Geraniums worden geassocieerd met alles wat burgerlijk is. De uitdrukking wordt daarom meestal in ontkennende zin gebruikt. Iemand zegt bijvoorbeeld dat hij niet van plan is achter de geraniums te blijven zitten.” Maar een precieze oorsprong van de uitdrukking wordt niet gegeven. Het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) houdt het ook op het vermoeden dat het burgerlijke imago van de geranium een rol heeft gespeeld.

In de woordenboeken staan naast achter de geraniums zitten de vergelijkbare uitdrukkingen achter de kachel blijven (‘thuisblijven en niets ondernemen’) en achter de (toon)bank raken, liggen (‘vergeten worden, niet meer meetellen’). Of deze uitdrukkingen van invloed zijn geweest op het ontstaan van achter de geraniums zitten is echter geheel onduidelijk.

De vroegste vindplaats van een min of meer figuurlijk gebruik van achter de geraniums is een citaat uit de Leeuwarder Courant uit 1937: “Men moet ons maar eens duidelijk maken waarom men een beter christen is als men Zondagmiddag achter zijn geraniums in de huiskamer blijft zitten dan wanneer men zich overgeeft aan het genot van een vaartocht (met eigen jacht!).”