Page 11 - OnzeTaal_nov2019_HR

#ONZETAAL Praat mee over allerlei kwesties op www.facebook.com/onzetaal, en op Twitter: @onzetaal.

DAT DING OM NIETJES TE VERWIJDEREN
REDACTIE ONZE TAAL

n de kantoorboekhandel staat hij Wie eens lekker chic wil doen (of een En anders wel de intrusieve behan-
I te boek als ‘ontnieter’, en ook Van nieuweling op kantoor met een fop- deling die het arme nietje moet
Dale kent hem onder die naam. Maar dracht eropuit wil sturen), kan kiezen ondergaan:
of iedereen die naam voor zo’n ‘niet- uit: dénietificator, denietalizer, déniete-
jesuithaalding’ kende? Nee, zo bleek lateur, denieterateur, dénietoyeur, - nietjeswipper
al snel toen we ernaar vroegen op denietrailleur en denitoir. - nietenverkrachter
Facebook. Sommigen omschrijven Maar dat er een ‘niet’ ongedaan - nietenrukker
het apparaatje nogal omslachtig: gemaakt wordt, is vooral voer voor
woordspelingen: Als het al bij nietjes blijft – ziehier
- dat ding met van die tandjes om de minder verheven associaties:
nietjes te verwijderen - nietvernietiger
- dat ding waar ik er altijd vijf van - niet-nieter - tepelknijper
vind terwijl ik iets zoek wat ik - toch-liever-nietmachine - eikelbijter
wél nodig heb - sodenieterop - ontmaagder
- dat ding dat iedereen altijd van - desalnieteminnetje - abortustang
m’n bureau pakt en dat – al koop - welmachine / welapparaat /
ik er tien – net als balpennen weller En wat ze op Facebook vonden van
sneller verdwijnt dan m’n M&M’s alle inzendingen? Echt “genieten”!
en bier Een andere bron van inspiratie Dank voor de fantasierijke bijdra-
vormen de puntige, roofdierachtige gen!
Anderen wisten zelfs niet eens dat tanden van het apparaatje: kunst-
zo’n apparaatje überhaupt bestond, gebit, happertje, (nieten)bekkie,
maar verder vlogen de onthechters, nietenbijter, nietenvreters, (tanden
nietenkillers en nietenknijpertjes ons van) schoonmoeder, nietjesvampier,
om de oren: we ontvingen ruim dui- frettengebitje, kattenkop, krokodil
zend inzendingen met honderden (of: krokodilleke, kriekedolleke),
verschillende benamingen. piranha en Jaws-anator.

RODE HARING His hen could swim, and his pig
FRANK VAN GESKER - DELFT could fly.
I answered him briskly as I thought
n de amusante oktoberaflevering van best,
I zijn rubriek ‘Raarwoord’ schrijft Guus “Because they were born in a
Middag over een Engels kinderversje cuckoo’s nest.”
waarin rode haringen een rol spelen. Hij DAT MENS
citeert het gedicht van vier regels en The Man in the Wilderness asked INES VAN DEN ADEL - DORDRECHT
laat het volgen door de Nederlandse me to tell
vertaling van Robbert-Jan Henkes. The sands in the sea and I counted nlangs ontdekte ik een uitdrukking
“En dan is het versje ook meteen af- them well. O die op zichzelf neutraal is, maar
gelopen”, aldus Middag. Een langere Says he with a grin, “And not one die dat in menig mensenhoofd niet is:
versie van dit versje staat in het boekje more?” dat mens. Als er bijvoorbeeld wordt
Because a Fire Was in my Head. 101 Poems I answered him bravely, “You go gezegd: ‘Laat dat mens toch met rust!’,
(red. Michael Morpurgo, in 2013 ver- and make sure.” dan gaat het eigenlijk altijd over een
schenen bij Faber and Faber). Daarin vrouw, hoewel het woord mens juist
luidt het in zijn geheel: suggereert dat het hier ook om een
NASCHRIFT GUUS MIDDAG man zou kunnen gaan.
THE MAN IN THE WILDERNESS Van dergelijke (anonieme) baker- Dit laat ook het feministische vuur in
rijmpjes bestaan vaak verschillende mij oplaaien, want mens wordt in zulke
The Man in the Wilderness asked versies. De versie van ‘The Man in voorbeelden vaak gebruikt “in medelij-
of me the Wilderness’ die ik citeerde, komt dende of minachtende zin”, zoals Van
“How many blackberries grow in uit The Oxford Dictionary of Nursery Dale het formuleert. Maar uiteindelijk ONZE TAAL 2019 — 11
the sea?” Rhymes (red. Iona and Peter Opie, lijdt de kwaliteit van mijn leven er niet
I answered him as I thought good, uitgegeven door Oxford University onder. Dit is juist iets wat mij mezelf
“As many red herrings as grow in Press, 1951). Robbert-Jan Henkes doet blijven verbazen over de werking
the wood.” baseerde zijn vertaling ook op deze van onze taal.
versie. Dus voel je vrij om te oordelen dat
The Man in the Wilderness asked ‘dat mens’ zich niet zo druk moet
me why maken om taalkundige imperfecties.  11