Page 13 - OnzeTaal_nov2019_HR
P. 13

TEST





       TAALADVIESDIENST




       manier hebben gevormd en zijn gaan                                     A. Test uw spellingkennis
       gebruiken. Daarnaast is meermalen    KORTE TAALTIPS                    1.  a. appelbeignées
       altijd blijven bestaan. De woorden zijn                                   b. appelbeignets
       synoniemen.                         Meervoud curriculum vitae             c. appelbeignéts
                                           Het meervoud van curriculum vitae   2.  a. pulldownmenu
                                           is curricula vitae. (En dat van cv is      b. pull-down menu
       ONDERTEKENDE/ONDER-                 cv’s.) >> www.onzetaal.nl/curricula     c. pulldown menu
       GETEKENDE                                                              3.  a. orthopaedie
            at is juist: een ondertekende ver-  Snel/hard  ‘U rijdt te snel’ en ‘U      b. orthopedie
       W klaring of een ondergetekende     rijdt te hard’ zijn beide juist. ‘Te      c. ortopedie
       verklaring?                         snel’ klinkt voor veel mensen net
       Een ondertekende verklaring, zonder    iets officiëler. >> www.onzetaal.nl/  B. Vergroot uw woordenschat
       -ge-, is juist. Het gaat hier om het vol-  snelhard                    1.  apollinisch
       tooid deelwoord van ondertekenen, en                                      a. evenwichtig
       dat luidt ondertekend: ‘De verklaring is   Op( )zoek  De combinatie op zoek      b. tweeslachtig
       op 5 juli ondertekend.’ Het voltooid   is met een spatie: ‘Ik ben op zoek      c. uitbundig
       deelwoord van een werkwoord dat met   naar een rustige plek.’ Opzoek kan   2.  cherub
       onder- begint, krijgt alleen -ge- als de   wel een werkwoordsvorm zijn: ‘Wil      a. engel
       klemtoon op onder ligt, zoals in ónder-  je dat ik het voor je opzoek?’       b. orthodoxe school
       duiken - ondergedoken en ónderbrengen   >> www.onzetaal.nl/opzoek         c. demon
       - ondergebracht. Ligt de klemtoon                                      3.  reien
       verderop in het woord, dan komt er                                        a.  zich soepel in water
       geen -ge- in het voltooid deelwoord:                                       voortbewegen
       onderstéúnen - ondersteund, ondervrágen                                   b. vlak schaven
       - ondervraagd, en zo ook ondertékenen   je doen?’ en ‘Wat houd je daar vast?’      c.  zich stootsgewijs
       - ondertekend.                       Als je twijfelt over de vraag of je het   voortbewegen
          Overigens is ondergetekende wel    onderwerp is of iets anders, is er een
       een bestaand woord; denk aan: ‘Onder-  handig ezelsbruggetje: als je je kunt   C. Zoek de fouten
       getekende verklaart hierbij (…).’ Ver-  vervangen door jij, is het het onder-  1.  Enigzins lakoniek toog meneer
       warrend genoeg komt dit niet van    werp van de zin; kun je het alleen ver-  Vlist met zijn tienjarige tweeling
       ondertekenen. Volgens het Woordenboek   vangen door jou of jouw, dan is het   naar de excellente mondhygiè-
       der Nederlandsche Taal betekende het   geen onderwerp. (Het is dan een lij-  nist die hij nog van zijn volley-
       oorspronkelijk ‘aan de onderkant    dend voorwerp, een meewerkend voor-  ballteam kende.
       getekend’. Dat sloeg dan op de hand-  werp, een bezittelijk voornaamwoord   2.  Hoewel de diëtiste de kinderen
       tekening of naam onder een document,   of nog iets anders.) Omdat ‘Wat houd   ook al vergewittigd had over de
       maar later ging de betekenis over op   jij bezig?’ geen goede (of in elk geval   hoeveelheid calorieën en de kans
       degene die bij die naam hoort – degene   geen logische) zin is en ‘Wat houdt jou   op cariës, grosseerden ze sinds
       die ondertekent dus. Ook wordt onder-  bezig?’ wel, mogen we concluderen dat   halloween in kokindjes,
       getekende (soms enigszins grappend of   je niet het onderwerp is – en daarom   marsmallows en lolly’s.
       juist clichématig) gebruikt in de bete-  krijgt de persoonsvorm een t.   
       kenis ‘ik’: ‘Dat zal ondergetekende wel                                D. Extra
       even regelen.’                                                         Hoe heet zo’n driehoekige streep
                                                                              op een uniform: balk, chevron,
                                                                              circonflexe of triage?
       WAT HOUDT/HOUD JE BEZIG?
         s ‘Wat houd je bezig?’ goed ge-
       I schreven of moet het ‘Wat houdt   MEER TAALADVIES?
       je bezig?’ zijn?                  Wilt u direct antwoord op een taal-
       De juiste vorm is ‘Wat houdt je bezig?’   vraag? Dan kunt u ons bellen: onze                         Bron: Wikimedia
       Het onderwerp is hier namelijk het   Taaladvieslijn is elke werkdag ’s och-
       woord wat, en dat is een derde persoon   tends én ’s middags bereikbaar op
       enkelvoud, net als hij, dat, enz. In deze   085 - 00 28 428. Ook via Twitter
       zin is je een lijdend voorwerp en daar-  (@onzetaal) en WhatsApp (06 - 39
       om heeft het geen invloed op de per-  86 19 91) krijgt u snel antwoord.
       soonsvorm.                        Zie voor andere mogelijkheden
          Vergelijkbare zinnen zijn bijvoor-  www.onzetaal.nl/taalloket.                                          ONZE TAAL 2019  —  11
       beeld ‘Wat maakt je blij?’ en ‘Wat helpt      Op onze website worden enkele
       je verder?’: daarin is duidelijk te horen   duizenden taalkwesties behandeld:
       dat er een t achter de persoonsvorm   www.onzetaal.nl/taaladvies. Voor de
       komt. De regel dat de persoonsvorm   spelling van vele tienduizenden woor-
       geen t krijgt als hij vóór je staat, geldt   den en namen (mét uitleg) kunt u
       alleen als je het onderwerp van de zin   ook terecht op onze spellingwebsite:    De antwoorden vindt u op
       is, zoals in ‘Wat neem je mee?’, ‘Wat ga   www.spellingsite.nu.        bladzijde 26 van dit nummer.      13
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18