Page 25 - OnzeTaal_nov2018.indd
P. 25

IKTIONAIRE
       RAARWOORD  GUUS MIDDAG

       Over opmerkelijke woorden, oud en nieuw.




       Greon                                           Verward gedrag



                                                       Z
              veral in de wereld kun je theologie stu-       eg …                 er is steeds minder plaats in
              deren, maar zou er ook ergens een stu-         - Hmmmm?             de psychiatrische opvang.
       O die bijgeloof bestaan? Daar zou ik mij              - Er komt een        Dus ja, de gekken lopen op
       dan graag meteen voor willen inschrijven. Bij-  speciaal telefoonnummer    straat.
       geloof is van alle tijden, en overal te vinden, ook   om verward gedrag aan te   - Hoho, ‘gekken’ zeggen we
       – en misschien wel vooral – in het zogenaamde   geven.                     ook niet meer hè, natuur-
       rationele westerse denken. Wie heeft nooit voor   - O, prima. Meteen even   lijk.
       het werpen de dobbelstenen gekust en ze even    noteren. Welk nummer?      - Uiteraard niet. Ziedaar de
       liefdevol toegefluisterd – en zie, wat was het   - Dat is nog niet bekend,   moderne tijd. Wij geven de
       resultaat: dubbel zes!                          geloof ik.                 gekkies een prettige, poli-
          Er was een tijd waarin het voetbalelftal van   - Verward gedrag neemt   tiek correcte naam, want
 Advertentie in winkel
       ADO Den Haag er bij elke thuiswedstrijd weer in   hand over hand toe, begrijp   o wee dat wij ze zouden stig-
       slaagde om in het laatste kwartier de winnende   ik. Groot probleem.       matiseren, maar we stellen
 
       goal te maken. Zo ontstond het ‘Haags Kwartier-  - Ja, waarom eigenlijk?   wel een landelijk alarm-
 GLAZENWASSER
  Te koop wordt onder meer
  aangeboden:
 Voor al uw rammen of dakgoden.
 Rubriek ‘personeel aangeboden’ op
       tje’. Iedere bezoekende ploeg was er bevreesd   - Verwarde mensen versto-  nummer in om ze aan te
 Reclamebriefje  - (Kantoor)meubilair
 Uitvaartbranche.nl
  - Meerdere personen en
  bedrijfsauto’s
       voor. De tijden zijn veranderd, maar wat roept   ren de boel.              geven als ze gek doen.
 Leuke goudkleurige
  Aankondiging executieverkoop
       het ADO-publiek nog trouw bij elke thuiswed-
 glittercowboyhoed voor
 Jules (Arnhem)  in Noordhollands Dagblad              - En is dat erg?           - Om ze te hélpen!
 een volwassene die nog
       strijd, als op de stadionklok de vierenzeventigste   - Zonde van de tijd, zonde   - Nou, die Onno Hoes, van
 - 30 jaar
 in goede staat verkeert
 - twee rechte handen
       minuut zich aandient: “Haags Kwartiertje! Haags   van de mankracht. Overal   die commissie …
 Advertentie op Marktplaats
                    Advertentie op 2dehands.be
 E-mailnieuwsbrief uitzendbureau
       Kwartiertje! Haags Kwartiertje!” – in de hoop   wordt bezuinigd, de zorg   - Je bedoelt dat ‘schakel-
 BIJ DEZE BIED IK 3 BOORMACHINE’S
 EN 2 DIKKEPEERZAGEN AAN.
       daarmee alsnog de omwenteling in de wedstrijd   moet efficiënter, meer     team’ …
 Advertentie op Marktplaats
 De standplaats is al voor het
       af te dwingen.               ‘eigen regie’, meer ‘zelfred-  - Die ‘taskforce’, ‘aanjaag-
 gehele jaar betaald en is incl 6
 personen en een auto!!
          In het tv-programma Lingo (1989-2014) moes-  zaamheid’, weet je wel, dus   club’, ‘schakelploeg’,
                     
 Advertentie voor caravan
                   
       ten de deelnemers na het raden van het juiste   dan zitten we niet te wach-  whatever. Die zegt het zelf:
 op Marktplaats  Alvorens een verhuisdoos vol (bier)
                       
 glazen in de glascontainer te   gooien,
       woord in een met een flap afgedekte ballenbak   ten op verwarde mensen.    mensen met verslaving
 ophalen.               Advertentie in
 kunt u deze in Leidschendam komen
 GOLF Journaal
                      Brabants Dagblad
       graaien en er één bal uit trekken. Die bal kon   - Mensen met verward gedrag   worden weggestuurd omdat
 STROOI ZOUT  Advertentie in AD
 72 ADVERTENTIES   Voor mijn moeder, die niet heel veel te bieden     - Whatever.  chiatrische patiënten die
 MORGEN IN HUIS
                                                                                  ze onder invloed zijn, psy-
                                                       moet dat zijn.
       blauw, rood of groen zijn. Ik ga hier nu niet de
 Internetadvertentie
       spelregels uitleggen, maar het kwam erop neer
                                                                                  agressief zijn mogen niet
       dat het gunstig was om een groene bal te trek-
                                                       - Nou ja, het is geen dier-
        
 heeft, zoek ik een combimagnetron.
                                                       soort, het zijn mensen, met
                                                                                  naar een behandelaar. Ze
       ken. Het publiek in de studio riep daarom, als de
 Advertentie op Facebook
           
                                                                                  worden juist níét geholpen.
       kandidaat zijn hand door de flap stak: “Groen!
                                                       een bepaald gedrag.
        
         
                                                                                  - Omdat ze verward zijn.
       Groen! Groen!”, in een poging het lot gunstig te
                                                       - O pardon. Dus we mogen
   
          
        
          Het satirische tv-programma Koefnoen (2004-
                                                       matiseren …
         stemmen.                                      gestoorde mensen niet stig-  - Ja! We cultiveren verwar-
                                                                                  ring, maar de gevolgen wil-
   
   
       2016) maakte graag eigen varianten op Lingo.    - Gestoord is ook niet goed.  len we niet zien. Alles is in
        
 
       Fragmenten ervan zijn op YouTube te zien. Mijn   - Waarom eigenlijk niet, het   beweging, morgen is alles
 
        
       favoriete Koefnoen-onderdeel is ‘Lingo voor dys-  is toch een stoornis?    anders, zekerheden bestaan
                           73
       lectici’. Dat heet dan natuurlijk niet Lingo, maar   - Een ‘storíng’, zou ik dan   niet, vastigheid is fout.
       ‘Longi’. Als de kandidaten het woord kopje willen   zeggen.                Maar dat is positíéve ver-
       spellen, zeggen ze niet ‘K-O-P-J-E’, maar ‘O-P-  - Huh?                    warring, noodzakelijke ver-
       K-E-J’. Voor de quizmaster van ‘Longi’ is dat   - Een stoornís is een aan-  warring, dus dat noemen we
       geen probleem: “Je spelt het anders, maar de    doening, een storíng is een   ‘innovatie’, ‘deregulering’,
       letters kloppen, dus jullie mogen een bal pak-  tijdelijke toestand.       ‘hervorming’, ‘transitie’,
       ken.” Dat is het moment waarop het studio-      - Weet je wat het is?      ‘flexibilisering’, ‘disruptie’.
       publiek weer mag proberen het lot gunstig te    - Nou?                     Alles is in de war, iederéén
       beïnvloeden. De hand gaat door de flap, en in   - Bezuinigingen. Ik ben ook   is in de war, maar we moe-
       de studio klinkt luid: “Greon! Greon! Greon!”    weleens in de war, maar dan   ten natuurlijk wel normaal
                                                       blijf ik binnen. Het gedon-  blijven doen.
                                                       der begint als mensen de   - Anders gaan we bellen.
                                                       deur uit gaan. Uit het zol-  - Precies.
                                                       derraam klimmen en met     - Verward is dus eigenlijk
                                                       dakpannen gaan gooien. De   een eufemisme voor aso-        ONZE TAAL 2018  —  11
                                                       auto van de buren bekoge-  ciaal.
                                                       len met serviesgoed. Maar   - Zo is het.
                                                       JAN KUITENBROUWER
       Het tv-programma Lingo, dat tot 2014 werd uitgezonden.                                                   25
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30