Page 32 - OnzeTaal_mei2021_HR
P. 32

OPEN PODIUM




            In ‘Open podium’ hebt u, lezers van Onze Taal, het voor het zeggen. Is u iets opgevallen? Wilt u iets kwijt?
            Laat het ons weten: openpodium@onzetaal.nl (of: redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag).



            “NEUS, MOND EN                       Toen ik me verdiepte in het onder-  levendig voor de geest staat. Bijvoor-
            KINDEREN”                         werp, ontdekte ik dat er toch wel een   beeld je eerste doelpunt of kus. Ik zou
            HANS DAALE - BORCULO              werkwoord voor liefde was in ouder Ne-  nooit zeggen dat ik ‘een herinnering
                                              derlands: lieven, maar dat is in onbruik   heb aan’ afgelopen weekend, laat staan
               egenwoordig worden er steeds va-  geraakt. Waarom? Waarom is er in het   ‘een actieve’. Kan natuurlijk aan de wijn
            T ker spraakcomputers ingezet, met   hedendaagse Nederlands geen plaats   liggen.
            steeds betere resultaten. Maar soms   voor ‘Ik lief jou’?              Ik snap dat je als premier desgevraagd
            gaat er weleens wat mis. Bijvoorbeeld      Ik wil niet meer ‘Ik hou van je’ zeg-  niet wilt zeggen dat je je ergens niets
            in de Amsterdamse metro, waar de rei-  gen, ik wil ‘Ik lief jou’ zeggen. En daar-  meer van herinnert. Dan laad je de ver-
            zigers gewezen worden op de eisen die   om ben ik een campagne begonnen om   denking van alcoholisme of alzheimer
            de pandemie aan ons stelt. Ik hoorde   het werkwoord lieven opnieuw in de    op je, hetgeen onverenigbaar is met het
            daar onlangs dat iedereen verplicht is   Nederlandse woordenschat te introdu-  ambt. Met geen actieve herinnering dek
            een mondkapje te dragen, te gebruiken   ceren. Supporters kunnen een T-shirt   je jezelf in. Immers, er is dan niets mis
            voor het bedekken van “neus, mond en   met de tekst “Ik Lief Jou” aanschaffen   met je geheugen, maar het lag gewoon
            kinderen”.                        bij Mindwhatyouwear.com.          even op de bank te netflixen bij House
               De programmeur die bij het maken                                 of Cards.
            van deze frivole tekst dienst had, heeft                               Het kan ook gewoon Haags zijn.
            kennelijk de eerste lettergreep inge-  GEEN ACTIEVE HERINNERING     Overheidsdienaren lijden immers vaak
            voerd, en de computer verder het werk   ED IZEREN - DEN HAAG        aan beroepsdeformatie en spreken een
            laten doen. Bij de Engelse tekst gaat                               taal die uitsluitend rond het Binnenhof
            het goed; daarin hoor je gewoon “nose,   erinneringen aan iets hebben. Als   wordt verstaan. Maar de Hagenezen die
            mouth and chin”, en dat is ook logisch.  H oud-leraar Nederlands is mijn eer-  ik ken, zeggen als ze iets niet meer
            ‘Chindren’ zijn er ook na de brexit nog   ste associatie dat er iets aan deze uit-  weten gewoon: ‘Dah moejûh amûh frau
            steeds niet aan de andere kant van het   drukking mankeert. Uiteraard kun je   fragûh, die doetûh baudsgappûh!’
            Kanaal.                           ‘ergens herinneringen aan hebben’,      In politiek Den Haag zijn ze dus ver-
               Maar is het wel een fout? Of zou de   maar als je wilt zeggen dat je iets niet   wikkeld in een taalstrijd. De rest van
            programmeur de reizigers in deze be-  vergeten bent, kun je beter zeggen dat   Nederland zette na het Kamerdebat op
            dwelmende lockdown hebben willen   je je ‘iets herinnert’. Dat is de duidelijke   1 april de tv uit en ging naar bed zonder
            vergasten op een heel bijzondere vorm   variant. Waarom zou iemand dan toch   actieve herinneringen aan een tijd
            van verfijnde Amsterdamse humor?  kiezen voor de wazige mogelijkheid?   waarin politiek nog over idealen ging. 
                                              Wellicht omdat hij een politicus is?
                                                 Maar taal is een levend wezen en
            ‘IK LIEF JOU’                     ontwikkelt zich, en zo ontstaat de uit-
            BEA CORREA - AMSTERDAM            gebreide versie ergens een actieve herin-
                                              nering aan hebben. Actieve herinnering
              k ben een Braziliaanse die al bijna   roept bij mij een associatie op met mijn
            I dertig jaar in Nederland woont, en   kindertijd, iets wat je na decennia nog
            die geëmigreerd is uit liefde voor een
            man, een stad en een mentaliteit. Soms
            mis ik wat ik daar achterliet: familie en
            vrienden, meer knuffels, meer knoflook
            in het eten én een paar woorden.
               Ja, woorden. Toen ik voor mijn in-
            burgeringsexamen studeerde, realiseer-  ZEPERD VAN DE MAAND
            de ik me dat er in het Nederlands woor-
            den ontbreken die verband houden met   Hebt u weleens een taalblunder begaan? Meld ons die zeperd dan
            liefde. Het ene woord vriend bijvoor-  via zeperd@onzetaal.nl, en maak kans op het enige echte Onze Taal-zeepje.
            beeld wordt gebruikt voor vriendschap
            én liefde, wat ik altijd erg verwarrend   STORING
            vond; in het Portugees hebben we er   FRANÇOIS HENDRICKX - AMSTERDAM
            twee heel verschillende woorden voor:
                                                  k had een paar probleempjes met mijn fotocamera. Niks ernstigs, maar ik
            amigo en namorado.                  I wilde het opgelost hebben, dus ik dacht: kom, ik zet alle gedoetjes bij elkaar
      ONZE TAAL 2021  —  5  bestond waarmee we onze liefde kon-  den gebeurt), de camera na afloop bij het opslaan de melding “Storing” gaf in

               Maar mijn meest verbazingwekkende
                                                en laat het maken. Een van de problemen was dat wanneer ik filmde (wat zel-
            ontdekking was dat er geen werkwoord
            den uitdrukken. In plaats daarvan ge-
                                                het scherm.
            bruiken Nederlanders het werkwoord
                                                    De filmpjes stonden vervolgens prima op de geheugenkaart, maar het voel-
                                                de toch raar dat er een storing was bij het opslaan. Nog dezelfde dag werd ik
            houden, een hard, metaalachtig en mul-
            tifunctioneel werkwoord dat afhankelijk
            van voorzetsels veel kan uitdrukken,
                                                menu’s staan? “In het Engels”, zei ik. “Ah”, zei de medewerkster, en ik hoorde
                                                haar gewoon glimlachen. “Dan is er niets aan de hand. ‘Storing’, begrijpt u wel?
            inclusief grijpen en bezitten, acties die   gebeld door het reparatiebedrijf over die klacht. In welke taal had ik mijn
            absoluut niet gerelateerd mogen zijn   ‘I am storing’, ‘Ik ben aan het opslaan’ …”
    32      aan liefde.
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36