Page 10 - OnzeTaal_mei2020_HR

LEZERSPOST

Reacties graag naar: redactie@onzetaal.nl, of Redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag.
Formuleer uw bijdrage kort en bondig, bij voorkeur in niet meer dan 250 woorden.

WE EN WIJ waaronder ‘spannend boek’ en ‘pagina- braille.” Maar braille is er niet zozeer
DENISE FIJLSTRA - HAARLEM omdraaier’. Huub de Bel voegt daar in voor slechtzienden als wel voor blin-
het februari/maartnummer aan toe dat den. Vele slechtzienden kunnen nog
n de februari/maartaflevering van de pageturner ook gebruikt kan worden gedrukte teksten lezen met behulp
I rubriek ‘Taalloket’ gaat het onder de voor de ‘bladomslaander’ die pianisten van een leesloep, terwijl blinden zijn
kop ‘Hoe leg je dat uit?’ over het ver- soms bijstaat door de pagina’s van hun aangewezen op braille of spraakonder-
schil tussen we en wij. Daarbij wordt bladmuziek om te slaan. In het april- steuning bij het lezen van digitale
vermeld dat het bijzonder is dat we die nummer melden René Reijpert en teksten.
twee vormen hebben, daar waar het J.S. Koolschijn twee in muziekkringen Ik ben zelf blind en ben al enige
Engels, Duits en Frans er maar één gebruikte termen voor zo’n persoon, jaren geabonneerd op de digitale versie
hebben. Echter, het Frans heeft naast namelijk bladluis en bladerette. Ken- van Onze Taal die door Bibliotheek-
nous ook nog de vorm on – die vooral nelijk verkeer ik, als beroepsmusicus, service Passend Lezen wordt aange-
in de spreektaal gebezigd wordt. Het weer in andere vakkringen, want ik ken boden.
bekendst zal hij zijn in de uitdrukking en gebruik al meer dan dertig jaar het
‘On y va’, wat zoiets betekent als ‘Kom, woord omslaaf.
we gaan’. Het verschil tussen nous en INFINITIEVENREEKS
on is ongeveer hetzelfde als dat tussen ANNELIES HOMBURG - HAARLEM
wij en we. SIEPELS
KARIN DE BOER - VROOMSHOOP n de januari-aflevering van de ru-
I briek ‘Taalloket’ wordt onder het
TIJD-ASSEN IN GEBAREN- e afdeling ‘Wat zeggen ze waar?’ kopje ‘Hoe leg je dat uit?’ verteld dat
TAAL D uit de februari/maartaflevering als het hoofdwerkwoord gecombineerd
MARLIJNE HEMELAAR - HEILOO van de rubriek ‘Taalloket’ gaat over de wordt met meer dan één hulpwerk-
verspreiding van woorden voor ‘ui’ die woord, alle werkwoorden – behalve de
rg leuk om Riemer Reinsma’s artikel in het Nederlandse taalgebied voor- persoonsvorm – in de infinitiefvorm
E ‘Achter de rug en boven ons hoofd’ komen. In de streek waar ik woon, Sal- staan. Ik miste in die uitleg het ‘lastige’
(Onze Taal december) te lezen, over land, worden uien ‘siepels’ genoemd.
de representatie van tijd en ruimte in Nu wordt in ons dialect de ij als ‘ie’
talen. Reinsma merkt aan het eind van uitgesproken, en wanneer een dialect- ‘Ik zou jou wel hebben
zijn stuk op dat er geen talen bekend spreker dan Standaardnederlands wil
zijn waarbij een links-rechts-as in spreken, verandert hij of zij alle ie’s in willen zien durven
woorden en uitdrukkingen ingebakken ij’s. Mijn moeder mocht altijd graag
zit, “ook niet in gebarentaal”. een jeugdherinnering ophalen over een blijven zitten lezen.’
Wellicht is het aardig te weten dat Nederlandssprekende dominee die een
gebarentalen wat betreft de grammati- Sallandse boerenfamilie bezocht. Op
ca gebruikmaken van diverse ‘assen’ om zijn vraag wat de boerin in de pan had hulpwerkwoord zullen. Dat hulpwerk-
informatie duidelijker te visualiseren liggen, antwoordde die in haar beste woord kan, met name in de vorm
of lokaliseren. Zo kent de Nederlandse Nederlands: “Dat zijn sijpels, dominee.” zou(den), gevolgd worden door een
Gebarentaal wel vijf verschillende tijd- hele serie infinitieven, maar liefst
lijnen: de horizontale A1- en A2-tijdlijn, zeven in: ‘Ik zou jou weleens hebben
respectievelijk voor en achter het li- BRAILLE willen zien durven blijven zitten lezen,
chaam (van het lichaam af), om naar de FRANS VAN DEN BERCKEN - WIJK BIJ toen de koningin binnenkwam.’ Ik
toekomst of naar het verleden te ver- DUURSTEDE was docent, en deze infinitievenreeks
wijzen; de horizontale B-lijn die van leverde altijd succes op in de klas.
links naar rechts loopt (vrij laag voor et intro boven Mathilde Jansens
het lichaam) als denkbeeldige tijdbalk, H artikel ‘Gelijke kansen voor doof-
om bijvoorbeeld een jaar of een seizoen blinden’ (Onze Taal februari/maart) be- NAAR WERK
in maanden te kunnen opdelen; de ver- gint met de zin “Voor slechthorenden MENNA BOLHUIS - EENUM
ticale C-lijn voor het gezicht, om bij- is er gebarentaal, voor slechtzienden
voorbeeld een week in dagen te kunnen e hoort steeds vaker mensen ‘naar
opdelen; en tot slot de verticale D-lijn J werk’ zeggen, in plaats van ‘naar het
net naast het lichaam, om te gebruiken Foto: Vasileios Karafillidis / 123RF werk’, zo signaleert Tamara Hoekendijk
ONZE TAAL 2020 — 5 PAGETURNER vallen. Misschien is het even wennen –
wanneer je naar het opgroeien of de
in de januari-aflevering van de rubriek
‘Open podium’. Dat was mij ook opge-
leeftijd van iemand wil verwijzen.
we vinden naar school, naar bed, naar
kantoor en naar huis ook niet vreemd
klinken. Ik moest ook denken aan een
THEO GOEDHART - OEGSTGEEST
jaren geleden, in december: “Sinter-
onald Snijders noemt in de eerste
klaas komt ook op mijn vader zijn
R aflevering van zijn column ‘Tekst- uitspraak van een zevenjarig meisje,
snijders’ (Onze Taal januari) een aantal twerk.” Voor haar geen werk zonder
10 mogelijke betekenissen van pageturner, lidwoord. 