Page 10 - OnzeTaal_jan2020_HR

NIEUWS

Twee keer per week taalnieuws in uw mailbox?
Meld u aan voor Taalpost: www.onzetaal.nl/taalpost. REDACTIE ONZE TAAL

Woorden van het jaar

ls iets ons wereldwijd heeft bezig-  Climate emergency (Oxford  Upcycling (Cambridge) ‘het maken
A gehouden dit jaar, dan is het wel Dictionaries) ‘de situatie waarin van nieuwe meubels, tassen, enz.
het klimaat. Dat blijkt zonneklaar als je klimaatverandering onmiddellijke van oude dingen of afvalmateriaal’.
de woorden van het jaar bekijkt in bin- actie vereist’.
nen- en buitenland. Hier een overzicht. Nog enkele bijzondere verkiezingen:
 Climate strike (Collins Dictionary)
 -schaamte (Onze Taal) ‘steeds ‘klimaatstaking’.  De slechtste slogan van het jaar:
vaker gebruikt achtervoegsel waar- ‘Onze vis smaakt als de tongzoen
mee iemand aangeeft dat men zich  Existential (Dictionary.com: “Het van een zeemeermin’, van een vis-
schaamt over de in het eerste deel woord existentieel werd vaak opge- zaak uit Arnhem.
van het woord genoemde zaak, naar zocht in combinatie met Engelstalige
analogie van vliegschaamte; voor- equivalenten van klimaatverandering  Rembrandtwoord van het jaar:
beelden: babyschaamte, eetschaamte, en wapengeweld”; het zet aan tot zwadderen (‘op luchtige, losse wijze
bezorgschaamte, vleesschaamte’. “nadenken over de grote vragen als schilderen’). Georganiseerd door het
wie wij zijn en wat de zin is van het Instituut voor de Nederlandse Taal,
 Boomer (Van Dale, Nederlands leven.”) als afsluiting van het Rembrandtjaar.
woord) ‘persoon, m.n. van gevorder-
de leeftijd, met ouderwetse denk-  They (Merriam-Webster) ‘persoon-  Jongerenwoorden bij de VRT:
beelden of conservatieve opvattin- lijk voornaamwoord voor de derde karma (‘het principe dat alles wat we
gen; verkorting van baby boomer’. persoon enkelvoud voor mensen die doen, uiteindelijk weer bij onszelf
genderneutraal aangeduid willen terugkomt’; kinderwoord) en
 Winkelhieren (Van Dale, Vlaams worden’. yeet (‘joepie!’; tienerwoord).
woord) ‘bij lokale bedrijven en
winkels kopen’.
 Cancel culture (Macquarie
Dictionary) ‘het verbannen van Foto: Volodymyr Melnyk / 123RF
bekritiseerde personen als Kevin
Spacey en Roseanne Barr uit een
sociale of professionele kring’.

T I P

Taalcabaret voor

in de klas

Docente Nederlands Hiske Schipper
stelde een site samen vol grappige
videofragmenten waarin taal de
hoofdrol speelt: van de herhaal-
zinnen van Kees Torn (“Als mollen
mollen mollen, mollen mollen mol- ONDERZOEK
len”) tot het RTL Nieuws in straattaal Leesvaardigheid op dieptepunt
ONZE TAAL 2020 — 1 opstel van haar dochter voorleest “Zorgwekkend”, zo noemen PISA-onderzoekers de leesvaardigheid van Nederlandse
(“Minder tatta’s zijn vorig jaar ge-
popt”) en Brigitte Kaandorp die een
inclusief spelfouten: “Dan hoor ik
eerst het valen en dan het vleoken.”
15-jarigen. Nederlandse leerlingen scoren lager dan alle voorgaande jaren en voor
Voor docenten voegde Schipper er
het eerst ook lager dan in veertien andere EU-landen. In Vlaanderen is de situatie
lessuggesties aan toe, maar intus-
als China en Singapore neemt de leesvaardigheid toe. PISA is een wetenschappelijk,
sen is de verzameling voor bijna alle
internationaal vergelijkend onderzoek dat iedere drie jaar wereldwijd wordt uitge-
taalliefhebbers de moeite waard. iets beter, maar ook daar is de leesvaardigheid teruggelopen. In Aziatische landen
>> Cabaretbijnederlands.com voerd onder 15-jarigen.
10