Page 31 - OnzeTaal_jan2019_HR
P. 31
NAMEN OP DE KAART RIEMER REINSMA
Over de taal die je tegenkomt als je door de atlas bladert.
Namenhumor aan het IJ
Foto: Iwam Baan
e laatste pakweg vijfentwintig jaar is een namen-
humorgolf gespoeld over Amsterdam, en dan
D vooral over de nieuwe woonwijken aan het IJ:
het brede water tussen Amsterdam-Noord en de rest van
de stad.
Neem het KNSM-eiland, een kunstmatig eiland dat
genoemd is naar de Koninklijke Nederlandse Stoom-
boot-Maatschappij, die er ooit was gevestigd. Op de zuid-
oever is een eetcafé dat in de volksmond Kanis heet,
maar voluit Kanis & Meiland. In 1995 meldde Het Parool
hoe de naam precies ontstaan is. Tijdens een bespreking
van de oprichters viel de naam KNSM-eiland. Een van
de drie aanwezigen, “mogelijk een trouwe Kanis en
Gunnink-koffiedrinkster” volgens de krant, verstond
dit hardnekkig als Kanis-en-Meiland, hetgeen hilariteit
ontketende – en de naam van het café opleverde.
Y-LAND
Maar vooral veel naamgrappen zijn gebaseerd op de
naam van het IJ zelf. Op hetzelfde KNSM-eiland staat Filmmuseum Eye, aan de oever van het Amsterdamse IJ.
een brasserie genaamd ’t Y-land. En toen de Amster-
damse brouwerij ’t IJ een nieuw witbier op de markt
bracht, noemde die het bier IJwit. Het bedrijf kreeg
vervolgens zó veel plezier in zijn woordspelige vaardig- Vrijburg. Taalspel aan het IJ – de horeca lust er wel pap
heden dat er ook een bier met de naam Paasij op de van.
markt kwam. En als je er eenmaal oog voor hebt, lijken die woord-
grappen overal op te duiken. Neem nu de eiburger, een
Toen de Amsterdamse brouwerij hamburger met spiegelei erbovenop. Bevat dat mis-
schien een verwijzing naar de wijk IJburg? Maar dat
’t IJ een witbier op de markt blijkt dan weer te veel eer voor Amsterdam. In het Duits
heten de snacks óók Eiburger, en in het Engels spreekt
bracht, noemde die het ‘IJwit’. men van een eggburger.
Dit ei is dus gewoon een ei.
Maar de Amsterdamse brouwer heeft ook het ei lief.
Dat komt mede tot uiting in het logo, dat de omtrek van
een ei laat zien, met daarbinnenin een struisvogel. En
toen de Amsterdamse brouwers samen met het Belgi-
sche Duvel een biertje samenstelden, kreeg dat de naam ANTWOORDEN TAALTEST
’t Ei van de Duivel. (zie pagina 11)
Het kon niet uitblijven: ook het alomtegenwoordige
Engels heeft tot een naamgrap geleid. Toen enkele jaren A. Spelling C. Zoek de fouten
geleden besloten werd een filmmuseum te bouwen aan 1. c. acupunctuur 1. houdt, platitudes, ploert
de noordoever van het IJ, werd dat Eye – met een ver- 2. c. relaxte avond 2. familiedinertjes,
wijzing naar het zintuig dat hier de hoofdrol speelt. De 3. c. zzp’er gespeend van tact
Stichting Taalverdediging protesteerde om voor de hand
liggende redenen, maar zonder resultaat. B. Woordenschat D. Extra
Hoewel de naam bedacht is door een Engels reclame- 1. c. overname van alle De dakvorm wordt
bureau, menen sommigen te weten dat de naam ook een aandelen van een ‘mansardedak’ (en ook
toespeling is op de plat-Amsterdamse uitspraak van IJ, vennootschap wel ‘Franse kap’ of ‘ge- ONZE TAAL 2019 — 1
die net als eye klinkt: ‘aai’. 2. c. militair te paard broken kap’) genoemd.
3. c. zeewiersoort
DOLLEN
Je kunt dus als naamgever lekker dollen met de spelling,
maar ríȷ´men blijkt ook heel aantrekkelijk. Een stukje Meer uitleg over relaxte, zzp’er en andere taalkwesties
strand met een strandpaviljoen in IJburg kreeg in 2003 vindt u op onzetaal.nl/taaladvies.
de naam Blijburg, en niet ver ervandaan is een café 31
