Page 8 - OnzeTaal_febmrt2020_HR
P. 8

LEZERSPOST




            Reacties graag naar: redactie@onzetaal.nl, of Redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag.
            Formuleer uw bijdrage kort en bondig, bij voorkeur in niet meer dan 250 woorden.



            BIJBELVERTALINGEN VÓÓR
            DE STATENVERTALING
            PIETER OUSSOREN - PROTESTANTS PREDI-
            KANT, VERTALER VAN DE NAARDENSE
            BIJBEL (2004), UTRECHT

                oewel ik bijna alles mooi vind aan
            H en van Franca Treur, moet ik haar
            in haar kenschets van de Statenver-
            taling van 1637 (Onze Taal december
            2019) helaas afvallen. “Tot aan het
            begin van de zeventiende eeuw was de
            Bijbel alleen verkrijgbaar in het Latijn”,
            aldus Treur. Maar vanaf de dertiende                                                   Scène uit de
            eeuw waren er al Nederlandse bijbel-                                                   film La tourneuse
            vertalingen vanuit het Latijn. En vanaf                                                de pages (2006),
            1524 ook vanuit het Duits van Luther                                                   in het Engels
            en steeds meer uit de grondtalen                                                       The Pageturner.
            (Hebreeuws en Grieks). Het is maar de
            vraag of bijbelvertalingen een vrucht
            van de Reformatie zijn; misschien is de   de partituur stond ik op, nam het eindi-  DRIE DEZELFDE LETTERS [2]
            Reformatie wel een gevolg van bijbel-   gende blad in de rechterbovenhoek tus-  REIN LEENTFAAR - MIDDELBURG
            lezen in de volkstalen.           sen duim en wijsvinger en bij aanvang
               In 1572 kon de zogenoemde Deux-   van de laatste maat sloeg ik het blad   og twee aanvullingen op het over-
            Aes-bijbel legaal in Dordrecht gedrukt   om. Vooral bij ‘molto allegro’ en ‘vivace’   N zicht van woorden met drie (of
            worden. Hij leunde aanvankelijk sterk   vereiste dat razendsnel handelen.   meer) dezelfde letters achter elkaar:
            op Luthers vertaling, maar was, toen in                             AAA-aanduiding (kredietwaardigheid)
            1618 de Dordtse Synode begon, dankzij                               en rufiyaa-aanbetaling (de rufiyaa is de
            vele revisies al bijna een volmaakte    PAGETURNER [2]              munteenheid van de Malediven).
            vertaling uit de grondtalen. Er moeten   MARIJKE VERBREE-LUTTIKHUIS -
            tussen de 100.000 en 200.000 exem-  DEN HAAG
            plaren in Nederland geweest zijn. Er                                OPINIETURBO
            zijn er nu nog maar zo’n 200 over.    at is nou toch grappig: Google   MAY VAN SLIGTER - AMSTERDAM
               Had Nederland een nieuwe bijbel-   D Translate vertaalt pageturner als
            vertaling nodig? De politiek en de Ge-   ‘bladomslagapparaat’, en Ronald Snij-  n zijn boeiende artikel ‘Opinieturbo’
            reformeerde Kerk hadden hem nodig!   ders vraagt zich in het januarinummer   I (over de retoriek van het publieke
            Het laatste spoortje lutheranisme en   in zijn nieuwe column ‘Tekstsnijders’ af   debat, Onze Taal januari) brengt Jan
            remonstrantse soepelheid moest weg   wat dat mag zijn. Welnu, (orkest)musici   Kuitenbrouwer een vertaalprobleem te
            uit Bijbel en kanttekeningen, en de kop   kennen wel zoiets – al is het geen ap-  berde. Naast het Engelse climate change
            van de rekkelijke raadpensionaris Johan   paraat, maar een app (‘Piascore’), die   bestaat inmiddels ook climate emergency,
            van Oldenbarnevelt moest rollen. Als   geïnstalleerd wordt op een tablet. Hier-  dat een grotere mate van noodzaak
            symbool van eenheid en eensgezindheid   mee kunnen de pagina’s van (ingescan-  aangeeft. Maar hoe kunnen wij een-
            in de Nederlanden kwam er een bijbel-  de en op het scherm getoonde) blad-  zelfde verschuiving aangeven in het
            vertaling op naam van rechtzinnige   muziek omgeslagen worden, naar keuze   Nederlands: van ‘verandering’ naar
            vertalers, met het gezag van de Staten-   met de hand of met een voetpedaal. Zó   ‘noodsituatie’? Klimaatnoodsituatie rolt
            Generaal erbij. De coup van de calvinis-  handig. En zó aardig dat ik dit hulpje   namelijk niet zo lekker van de tong ...
            tische prins Maurits was geslaagd, en   vanaf nu ‘pageturner’ kan gaan noe-     Onmiddellijk begon mijn vertalers-
            een mythe werd geschapen.         men.                              brein de uitgebreide voorraad met
                                                                                mogelijke vertalingen te raadplegen.
                                                                                Kuitenbrouwer geeft enkele woorden
            PAGETURNER [1]                    DRIE DEZELFDE LETTERS [1]         verderop echter al een reuzehandige
      ONZE TAAL 2020  —  2/3  R aflevering van zijn column ‘Tekst- I rubriek ‘#onzetaal’ draait het om   probleem. Hij schrijft namelijk dat het
                                                                                aanwijzing, waarvan ik graag gebruik-
            HUUB DE BEL - GOUDA
                                              GASTON DORREN - AMERSFOORT
                                                                                maak bij de oplossing van dit vertaal-
                onald Snijders noemt in de eerste
                                                n de januari-aflevering van de
                                                                                hier over ‘urgentie’ gaat en daarom ligt
                                              woorden met drie (of meer) dezelfde
            snijders’ (Onze Taal januari) een aantal
                                                                                wat mij betreft klimaaturgentie het
                                              letters achter elkaar, zoals astma-aan-
                                                                                meest voor de hand – en het rolt ook
            mogelijke betekenissen van pageturner,
            waaronder ‘spannend boek’ en ‘pagina-
                                                                                                              
                                              doening, jazzzangeres en shampoo-oog.
                                                                                soepel van de Nederlandse tong!
            omdraaier’. Niet genoemd is de beteke-
            nis ‘onbezoldigd bladomslaander’. Ik
                                              de rock-’n-rollllanero, maar miste een
            was er zelf weleens een. Dan zat ik   Ik amuseerde me zeer met de genoem-
                                              woord met meerdere g’s: daarvoor zou
            naast de pianist die ‘van blad’ speelde.   ik de ugggriezel willen aandragen – een
    8       Bij aanvang van de laatste notenbalk in   griezel die uggs draagt.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13