Page 8 - OnzeTaal_april2019_HR

LEZERSPOST

Reacties en signalementen naar: redactie@onzetaal.nl, of Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag.
Formuleer uw bijdrage kort en bondig, bij voorkeur in niet meer dan 250 woorden.

NUL FOUT(EN) IN HET FRANS ‘OMDAT HET IS LEUK’ [1] competitie tussen alternatieve uit-
WIM KRUIZE - OUD-HOOFDDOCENT FRANS, MARK OMVLEE - AMSTERDAM drukkingsmogelijkheden. We zijn
VL-VU, ANOST (F) daar niet ingegaan op factoren
erard Kempen en Karin Harbusch die bepalen welke alternatieven
arc van Oostendorp schrijft in zijn G behandelen in een interessant in concrete gevallen met elkaar in
M artikel ‘Ik heb nul banaan’ (Onze artikel volgordefouten in bijzinnen: concurrentie treden. Constructies
Taal november): “... ook in het Engels, ‘Omdat ik heb vanavond een vergade- uit andere talen kunnen – zoals
Duits, Frans en Italiaans kiest nul een ring’ (Onze Taal januari). Sindsdien Bob van Dijk veronderstelt – daarbij
meervoud”. Dat is wat betreft het kunnen mijn oren niet meer om deze zeker een rol spelen. Overigens kan
Frans onjuist. Daar is na zéro enkelvoud constructiefout heen, en hoor ik ook verengelsing hoogstens een zwakke
geboden. Dus: zéro faute (‘nul fouten’), fouten als: invloed hebben gehad. In het Duits
zéro degré (‘nul graden’). is linksverplaatsing na weil (‘om-
- Dus heb ik de instructie gegeven dat’) nog veel frequenter, oplopend
dat alles mag weg. tot wel veertig procent. Deze fre-
EIBURGH SNACKS - Hij nam het mee terwijl ik wil dat quentie is moeilijk toe te schrijven
HANS BOUMAN - AMSTERDAM niet. aan verengelsing, aangezien die in
het Duitse taalgebied waarschijnlijk
n het januarinummer heeft Riemer De minimale denkpauze voordat de zin kleiner is dan in het Nederlandse
I Reinsma het in zijn rubriek ‘Namen een andere weg inslaat, hoort u er zelf taalgebied.
op de kaart’ over Amsterdamse bena- vast wel al bij.
mingen die een woordspeling op de Zien we hier hetzelfde fenomeen als
naam IJ zijn, zoals IJwit (de naam van bij omdat? ‘SARAH ZIT OP MEREL’
een biertje) en de bioscoop Eye. Het ar- COR NELISSE - ROTTERDAM
tikel eindigt met een bespiegeling over
de eiburger (een hamburger met een ‘OMDAT HET IS LEUK’ [2] ie geen volger is van het popu-
spiegelei erbovenop). Met het IJ heeft BOB VAN DIJK - ALMERE W laire tv-programma Wie is de
dat gerecht weinig te maken, maar toch Mol? (en die mensen zijn er), zal de
moest ik denken aan de onvolprezen et artikel over volgordefouten in zin ‘Sarah zit op Merel’ waarschijnlijk
snackkeet bij de haven van Zeeburg, op H bijzinnen van Gerard Kempen en letterlijk opvatten: Sarah heeft plaats-
de grens met IJburg: Eiburgh Snacks. Karin Harbusch in het januarinummer genomen boven op Merel. Maar Wie is
rept met geen woord over mijns in- de Mol?-kijkers weten wel beter: hier
ziens twee heel voor de hand liggende wordt gezegd dat Sarah denkt dat
PIXELPEUTEREN oorzaken van dit fenomeen: ten eerste Merel ‘de mol’ is. Voor niet-ingewijden:
WILBERT DE GREEVE - UTRECHT verengelsing (het is overgenomen door in Wie is de Mol? moet een groep BN’ers
jeugdigen vanuit de sociale media) en gezamenlijk een aantal opdrachten
et begrip pixelpeuteren (‘het bestu- ten tweede buitenlands Nederlands, uitvoeren, waarbij een van hen de boel
H deren van minutieuze details op zoals gesproken door immigranten, zo onopvallend mogelijk saboteert. Het
digitale foto’s’), gebezigd door Ann De asielzoekers en nieuwe Nederlanders. gaat er uiteindelijk om te raden wie dat
Craemer in de februari/maartaflevering is. Natuurlijk wordt er in de vele voor-,
van haar column, komt wat mij betreft Naschrift Gerard Kempen en na- en tussenbeschouwingen druk ge-
rechtstreeks in aanmerking om in de Karin Harbusch speculeerd wie deze ‘mol’ kan zijn – en
grote Van Dale te worden opgenomen. Inderdaad komt, zoals Mark Omvlee
al suggereert, de zogeheten links-
verplaatsing van de persoonsvorm Foto: AVROTROS
KLÛNTOCHT (‘omdat het is leuk’ in plaats van
KEES VAN DEN AARSSEN - ROOSENDAAL ‘omdat het leuk is’) ook voor na an-
dere onderschikkende voegwoorden
J urryt van de Vooren schrijft in zijn dan omdat, als de bijzin een zelf-
interessante artikel ‘De Hel van het
standige bewering uitdrukt, bijvoor-
Noorden’ over de taal van de Elfsteden- beeld na het voegwoord dat. Giet
tocht (Onze Taal februari/maart). Wat de spreker de bewering die voor de
veel Noord-Nederlanders niet weten, is bijzin bestemd is inderdaad in de
ONZE TAAL 2019 — 4 tocht (ook gespeld als kluuntocht) is een (bijvoorbeeld ‘Dus heb ik de instruc-
vorm van een hoofdzin, dan moet
dat de Elfstedentocht ook het woord
de lopende zin afgebroken worden
klûntocht heeft opgeleverd. Een klûn-
tie gegeven dat ...’). Een korte pauze
kroegentocht met als thema de Elfste-
dentocht, die vooral in Noord-Brabant-
of een niet-vloeiend verloop van de
intonatie kan voor de luisteraar die-
se plaatsen en steden in de periode
voor carnaval gehouden wordt. De tocht

Zulke foutieve linksverplaatsin-
voert langs een aantal cafés, waarbij
gen gaan – zoals wij in ons artikel
ieder café een stempelpost is. Wie elf nen als signaal voor de afbreking.
stempels heeft bemachtigd, krijgt als hebben beschreven – terug op een
8 beloning een ‘klûnkruisje’. mechanisme dat gebaseerd is op Merel Westrik, de mol in Wie is de Mol?