Wat is juist: zonder meer of zondermeer?

Enkele voorbeeldzinnen met zonder meer:

• Ik geloof je zonder meer. (‘onvoorwaardelijk’)
• Je hebt zonder meer gelijk. (‘zeer zeker’)
• Een transfervrije speler kan zonder meer door een andere club worden overgenomen. (‘zomaar’)
• De mens is geen redelijk wezen zonder meer; hij is ook een emotioneel wezen. (‘alleen’)

Klemtoon

Op zichzelf zou zondermeer als één woord best logisch zijn. Deze twee woorden vormen namelijk al lange tijd een vaste combinatie met een eigen betekenis. Het komt vaak voor dat de woorden dan samensmelten. Dat is bijvoorbeeld gebeurd met bijvoorbeeld, evenals, ophanden, sedertdien, tegelijkertijd en vanjewelste. Al deze woorden hebben gemeen dat ze één hoofdklemtoon hebben: er is één lettergreep die in de uitspraak iets meer nadruk krijgt dan de andere. Dat heet ‘eenheidsaccent’. Als er zo’n eenheidsaccent hoorbaar is, is dat een aanwijzing dat de verschillende ‘onderdelen’ aaneengeschreven worden. In zonder meer ontbreekt dit eenheidsaccent: zonder en meer krijgen allebei nadruk. Vandaar dat alle naslagwerken het op de spelling met een spatie houden. Hetzelfde geldt voor onder meer.