Wat is juist: ‘Zij is vernoemd naar haar oma’ of ‘Zij is genoemd naar haar oma’?

Vernoemen betekent ‘iemand dezelfde naam geven als iemand anders’. Noemen heeft een algemenere betekenis: ‘met een bepaalde naam aanduiden’. In combinatie met het voorzetsel naar is noemen echter een synoniem van vernoemen. Als je dus vernoemd/genoemd bent naar je oma, heb je je naam aan haar te danken. Meer voorbeelden:

• Sofie is vernoemd/genoemd naar haar grootmoeder Sophia.
• Hun zoon is naar zijn grootvader van moederszijde genoemd/vernoemd.
• De school is naar Buys Ballot vernoemd/genoemd.
• Bul Super in Delft is vernoemd/genoemd naar een creatie van Marten Toonder.

Vernoemen komt al zeker sinds de zeventiende eeuw in het Nederlands voor in de betekenis ‘iemand dezelfde naam geven als iemand anders’. Een van de voorbeelden die het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) geeft, is een citaat uit 1714: “Ze vernoemen het kint naer het eerste dat hun buiten de tent ontmoet, mensch, beest, of vogel.”

Sofie is vernoemd

Het werkwoord vernoemen kun je ook in korte zinnen als ‘Sofie is vernoemd’ gebruiken. Die zin geeft aan dat Sofie vernoemd is naar iemand anders, al wordt niet gezegd naar wie. Je kunt de zin ook anders opvatten, namelijk alsof Sofie zélf haar naam aan een ander heeft ‘doorgegeven’: ‘Sofie is vernoemd: haar kleindochter heet ook Sofie!’ In de praktijk betekent ‘Sofie is vernoemd’ echter meestal dat Sofie zelf naar iemand anders vernoemd is.

‘Sofie is genoemd’ is op zichzelf ook een goede zin, maar betekent iets anders. Zo betekent het in de zin ‘Ze zoeken een nieuwe directeur en men zegt dat Sofie Akkermans is genoemd’ dat Sofie Akkermans een kanshebber is voor de nieuwe functie.