Wat is juist: niet voor rede vatbaar of niet voor reden vatbaar?

Rede heeft de betekenissen ‘denkvermogen, oordeel’ en ‘het spreken, toespraak’. Wie niet voor rede vatbaar is, is niet tot verstandig nadenken in staat, oftewel: wil niet luisteren. Reden betekent ‘oorzaak, grond, motief’.

Toch was (niet) voor reden vatbaar ooit ook mogelijk. In het Middelnederlands waren rede en reden(e) namelijk varianten van elkaar. Ze hadden dezelfde betekenissen: ‘denkvermogen’, ‘redenering, vertelling’ en ‘reden, oorzaak’. In de loop van de vijftiende eeuw begon er een onderscheid tussen beide woorden te ontstaan en aan het einde van de achttiende eeuw was die splitsing min of meer voltooid. Nu is (niet) voor reden vatbaar zijn sterk verouderd: het wordt nu als onjuist beschouwd.