Wat is goed: ‘Je zult wel moe zijn’ of ‘Je zal wel moe zijn’?

In Nederland krijgt ‘Je zult wel moe zijn’ vaak de voorkeur in de schrijftaal. Dat komt doordat veel mensen je zult(en zul je) netter vinden dan je zal (en zal je). Anderen vinden je zal juist beter, omdat het vlotter en wat informeler overkomt.

In België zijn je zult en je zal helemaal gelijkwaardig.

Ontwikkeling naar je zal, je kan, je wil

Je zal is weliswaar jonger dan je zult, maar het is zeker geen nieuwe vorm. Al in teksten uit einde van de zeventiende eeuw komt je zal voor.

Bij de werkwoorden zullen, kunnen en willen is al eeuwenlang een ontwikkeling gaande. Die ontwikkeling gaat hiernaartoe: één vorm in de tegenwoordige tijd enkelvoud:

• Ik zal vast lekker slapen – Jij/je zal vast lekker slapen – Hij/zij zal vast lekker slapen.
• Ik kan hard fietsen – Jij/je kan hard fietsen – Hij/zij kan hard fietsen.
• Ik wil graag poffertjes – Jij/je wil graag poffertjes – Hij/zij wil graag poffertjes.

Bij het werkwoord mogen is de ontwikkeling naar ‘één vorm in het enkelvoud van de tegenwoordige tijd’ voltooid. De vorm je moogt is echt verouderd. Hij is in de standaardtaal vervangen door je mag. Het is ‘Ik/jij/hij/zij mag een chocolaatje.’

Formeler: je zult, je kunt, je wilt

De vormen je zal, je kan en je wil zijn volgens veel Nederlandse taalgebruikers niet zo geschikt voor de schrijftaal – in de spreektaal valt bijna niemand er meer over. Een paar voorbeelden:

• Je zult merken dat je nieuwe iPhone veel meer kan dan je oude. Wat zul je daar plezier van hebben.
• Je zal wel blij zijn met je nieuwe iPhone. Zal je er zuinig op zijn? (informeler/spreektaal)
• Je kunt op onze website de regels nalezen. Kun je de informatie vinden?
• Je kan het best wat vroeger vertrekken. Of kan je langer blijven? (informeler/spreektaal)
• Je wilt elke dag op de hoogte blijven van het nieuws.
• Je wil vast wel een flink stuk taart. (informeler/spreektaal)

Je in de betekenis ‘men’

Je zal/kan/wil is voor de meeste taalgebruikers ook in geschreven taal acceptabel als je niet op een concrete jij-persoon slaat, maar meer in het algemeen ‘men’ betekent. Bijvoorbeeld:

• Je zal maar moeten werken met deze herrie!
• Je kan nu eenmaal niet alles weten.
• Zelf je reis samenstellen, dat is toch wat je wil tegenwoordig.

Overigens zijn in deze zinnen zult, kunt respectievelijk wilt uiteraard ook goed.