Hoe spreek je glühwein uit?

De ü in glühwein is een lange ‘u’-klank, ongeveer zoals in tuurlijk of buren. De tweede lettergreep kun je op zijn Duits als ‘wain’ uitspreken, maar ook op z’n Nederlands als ‘wijn/wein’.

Je hoort vaak dat ‘glühwein’ wordt uitgesproken als ‘gloewain’ of ‘gloewein’, maar dat klopt dus eigenlijk niet.

Er zijn nog meer woorden met een ü (u met umlaut) die het Nederlands uit het Duits heeft overgenomen. Ook deze woorden spreek je uit met een lange uu-klank. Bijvoorbeeld:

bühne
fingerspitzengefühl
flügelhorn
gewürztraminer
gründlichkeit
hüttenkäse
kür
rücksichtslos
überhaupt

Duitse u zonder umlaut: klinkt als ‘oe’

De u zonder umlaut klinkt in Duitse woorden in principe als een (wat langere) ‘oe’. Umlaut klinkt als ‘oemlaut’, sehnsucht als ‘zeenzoecht’, apfelstrudel als ‘apfelstroedel’ en jugendstil als ‘joegendstiel’ (met de g van goal). Andere aan het Duits ontleende woorden met een oe-klank:

bildungsroman
bratwurst
gesamtkunstwerk
kurhaus
putsch [staatsgreep]
schwung
spachtelputz
torschlusspanik
umfeld
umwelt
von Kopf bis Fuss
zum Kotzen

De ä en ö komen ook af en toe voor in Duitse leenwoorden. De ä klinkt als ‘e’ of ‘ee’: de wijn spätlese spreek je uit als ‘speetleze’. De ö is een ‘uh’ of ‘eu’, bijvoorbeeld in röntgenfoto (‘runtgunfoto’), föhn (‘feun’) en kaiserbrötchen (‘kaizerbreutgjun’).

Spelling

In het Duits krijgen zelfstandige naamwoorden altijd een hoofdletter, in het Nederlands verliezen ze die: Apfelstrudel wordt in het Nederlands apfelstrudel.