Hoe spreek je glühwein uit?
De ü in glühwein is een lange ‘u’-klank, ongeveer zoals in tuurlijk of buren. De tweede lettergreep kan op zijn Duits als ‘wain’ worden uitgesproken, maar op z’n Nederlands als ‘wijn/wein’.
Andere woorden met de ü (u met umlaut) die het Nederlands uit het Duits heeft overgenomen, zijn bijvoorbeeld:
- bühne
- fingerspitzengefühl
- flügelhorn
- gewürztraminer
- gründlichkeit
- hüttenkäse
- kür
- rücksichtslos
- überhaupt
De u zonder umlaut klinkt in Duitse woorden in principe als een (wat langere) ‘oe’. Umlaut klinkt als ‘oemlaut’, sehnsucht als ‘zeenzoecht’, apfelstrudel als ‘apfelstroedel’ en jugendstil als ‘joegendstiel’ (met de g van goal). Andere aan het Duits ontleende woorden met een oe-klank:
- bildungsroman
- bratwurst
- gesamtkunstwerk
- kurhaus
- putsch [staatsgreep]
- schwung
- spachtelputz
- torschlusspanik
- umfeld
- umwelt
- von Kopf bis Fuss
- zum Kotzen
De ä en ö komen ook af en toe voor in Duitse leenwoorden. De ä klinkt als ‘e’ of ‘ee’: de wijn spätlese spreek je uit als ‘speetleze’. De ö is een ‘uh’ of ‘eu’, bijvoorbeeld in röntgenfoto (‘runtgunfoto’), föhn (‘feun’) en kaiserbrötchen (‘kaizerbreutgjun’).
Spelling
In het Duits krijgen zelfstandige naamwoorden altijd een hoofdletter, in het Nederlands verliezen ze die: Apfelstrudel wordt in het Nederlands apfelstrudel.
