Geschiedenis van de Onze Taal-congressen
Een overzicht van de congressen die van 1955 t/m 2019 zijn georganiseerd.
- 5 oktober 2019: ‘Moedertaal - de taal van je leven’. Het is de eerste taal die je leert en de laatste die je vergeet: je moedertaal. Hoe leer je die aan? Wat hoor je erover op school? Hoe zit het met streektalen, meertaligheid en migratie? Met vergeten en herinneren? In een afwisselend programma vol lezingen, optredens, columns en discussies kwam het allemaal voorbij. Ook in de lunchpauze was er veel te beleven, met een informatiemarkt, een taalquiz en het Open Taalpodium.
- 7 oktober 2017: ‘Met andere woorden’. Welke taal gebruik je wanneer? En wat is het effect van de woorden die je kiest? Deze vragen stonden centraal op het Onze Taal-congres in oktober 2017. Sprekers waren onder meer Hans Bennis, Japke-d. Bouma, Peter-Arno Coppen, Ann De Craemer, Ionica Smeets en Jaap Toorenaar. Cabaretier Ronald Snijders en muziektheatergroep LOS verzorgden de optredens. De presentatie lag in handen van Wim Daniëls. Tijdens het congres werd de Visser-Neerlandiaprijs uitgereikt aan Frits Spits en kreeg scheidend Onze Taal-directeur Peter Smulders een koninklijke onderscheiding.
- 7 november 2015: 'Klinkend Nederlands'. Hoe klinkt het Nederlands in 2500? Wat is de relatie tussen taal en muziek? Wat zegt onze manier van spreken over onszelf? Wat doet een stemcoach? Hoe pakt Sanne Wallis de Vries haar stem-imitaties aan? Op welke manier ontwikkelt de uitspraak van het Nederlands zich in Vlaanderen en Nederland? En hoe zingbaar is onze taal? Op al deze onderwerpen werd ingegaan door deskundige en enthousiasmerende sprekers. Tijdens het congres werd de Groenman-taalprijs uitgereikt aan tekstschrijver/ cabaretier Theo Nijland (juryrapport). Bekijk hier de filmpjes van het congres.
- 16 november 2013: 'De wortels van het Nederlands'. Waar komen onze woorden vandaan? Welke plaats neemt het Nederlands in ten opzichte van andere talen? Hoe zag het Nederlands er in de Middeleeuwen uit? Waar komen nieuwe woorden tegenwoordig vandaan? Een keur van deskundige en enthousiasmerende sprekers stond stil bij deze en andere etymologische kwesties. De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Paul van Vliet (juryrapport).
- 26 november 2011: 'Taal leren'. Hoe leren we taal? Is er iets mis met het vak Nederlands? Wat is de invloed van de nieuwe media op taalvaardigheid? Moeten kinderen inderdaad zo vroeg mogelijk ook Engels leren? Kunnen we anders naar grammatica kijken? Op al deze onderwerpen werd ingegaan door deskundige sprekers die hun vakgebied op boeiende, bevlogen en inzichtelijke wijze weten te presenteren. De Groenman-taalprijs ging dit keer naar Herman Finkers (juryrapport).
- 21 november 2009: 'Grenze(n)loos Nederlands'. Hoe verandert het Nederlands door andere talen? Hoe werkt tweetaligheid? En wat voor Nederlands klinkt er buiten de landsgrenzen? Dit soort actuele vragen stonden centraal op het 27ste tweejaarlijkse congres van Onze Taal in de Utrechtse Jaarbeurs. De Groenman-taalprijs werd dit jaar toegekend aan Drs. P.
- 8 december 2007: 'Onze taal, onze toekomst'. In 2007 werd het 75-jarig bestaan van Onze Taal gevierd. Ook het tweejaarlijkse congres stond in het teken van dit jubileum. Hoe ontwikkelde Onze Taal zich van een club germanismenbestrijders tot een bloeiende vereniging van taalliefhebbers? En vooral: wat staat onze taal de komende 75 jaar nog te wachten? De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Adriaan van Dis. Ook ontvingen Kees van Kooten en Wim de Bie het erelidmaatschap van het Genootschap Onze Taal.
- 12 november 2005. 'Taal in beweging: verval of verrijking?' Voor een uitverkochte zaal (ruim 1500 bezoekers) in de Utrechtse Jaarbeurs lieten zes deskundigen hun licht schijnen op het onderwerp. Verder werden er heel oude en heel nieuwe teksten voorgedragen, trad de Vlaamse zanggroep Laïs op en voerden twee taalkundigen een verhit debat. Bovendien ontving Freek de Jonge de Groenman-taalprijs en aanvaardde prinses Laurentien het beschermvrouwschap van Onze Taal.
- November 2003: 'Zin en onzin van jargon'. De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Jan Mulder.
- November 2001: 'Taal en beeld' met o.a. de lezing 'De opkomst (en ondergang) van de digitale beeldcultuur' van Francisco van Jole en de lezing 'Taal en sport en beeld' van sportjournalist Humberto Tan. De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Ivo de Wijs. Lees hier het juryrapport. Het congres stond centraal in het tweede nummer van 2002.
- November 1999: 'Gastvrij Nederlands? Invloeden op onze taal' met o.a.de lezing 'Gepolder in de glazen' van dr. Jan Stroop, taalkundige en dialectoloog, over het verdwijnen van het ABN en de opmars van het Poldernederlands. De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Kees van Kooten.
- November 1997: 'Overtuigende taal: kunst of kunstje?' met o.a. de lezing 'Duidelijke taal' van Youp van 't Hek en de lezing 'Wie de vorm beheerst, is de inhoud meester' van Frits Bolkestein. De Groenman-taalprijs werd deze keer uitgereikt aan Frits Spits.
- Oktober 1995: 'Als u begrijpt wat ik bedoel'
- November 1993: 'Namen'
- November 1991: '60 jaar onze taal en Onze Taal'
- November 1989: 'Onze Talen'
- Oktober 1987: 'Taal in uitvoering'
- November 1985: 'Taal en macht'
- November 1983: 'Jeugd en taal'
- November 1981: 'Taal en samenleving'
- November 1979: 'Het onderwijs in het Nederlands, het Nederlands in het onderwijs'
- November 1977: 'Onze Taal-unie en wat Nu Nog'
- November 1975: 'Taal van Den Haag'
- Oktober 1973: 'Taal om mee te leven: Het onderwijs in de Nederlandse taal'
- 1970: 'Wat nog niet in Van Dale staat'
- 1968: 'Het Nederlands in lied en cabaret'
- 1966: 'Goed Nederlands'
- 1964: 'De kunst van het woord'
- 1962: 'Het Nederlands en het onderwijs'
- 1960: 'Onze taal in het openbaar'
- 1958: 'De taal in de radio, reclame en pers'
- 1955: 'Verzorgd Nederlands'
Video's van de congressen
Bekijk hier video's van optredens tijdens de congressen.