Page 34 - OnzeTaal_nov2020_HR

BOEKEN

Over nieuwe uitgaven in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent
niet dat de redactie ze aanbeveelt. Prijzen onder voorbehoud. RAYMOND NOË

NEDERLANDS IN BELGIË (vaak het Jiddisch). In de inleidende een lijvig, prachtig vormgegeven en rijk-
EN NEDERLAND hoofdstukken staan de geschiedenis en geïllustreerd boek waarin behalve die
Het Nederlands van Nederland is an- de gebruikers van het Bargoens cen- taal ook zo ongeveer al het overige dat
ders dan het Nederlands van België. traal. Waarschijnlijk het definitieve met het duo te maken heeft aan bod
Erg is dat niet, maar verwarrend soms boek over deze taal van de zelfkant. komt: de Koot & Bie encyclopedie, die
wel: er kan ruis ontstaan in de commu- Het boek is te koop in de webwinkel werd samengesteld door Richard Groot-
nicatie, of zelfs onbegrip. Bovendien van Onze Taal. huizen. Het boek bevat drie afdelingen.
kunnen de verschillen tussen de twee Bargoens. Vijf eeuwen geheimtaal van De eerste is de eigenlijke encyclopedie,
varianten zorgen voor problemen bij randgroepen in de Lage Landen is uit- met toelichtingen bij alle bekende en
tekstschrijvers: welke keuzes maak je, gegeven bij Skribis en kost € 100,– minder bekende woorden, en beschrij-
en welke toon sla je aan? In haar boek (drie delen, gelijmd, 1308 blz.). vingen van alle Koot & Bie-typetjes uit
Buurtaal zet taalkundige Miet Ooms ISBN 978 94 639 6916 1 tweeëndertig jaar tv-geschiedenis, plus
het Belgisch- en Nederlands-Neder- lemma’s over allerlei andere onderwer-
lands naast elkaar. Ze kijkt waar de TAAL VAN LEVIE pen die belangrijk waren in de carrière
verschillen zitten, licht die uitgebreid Halverwege de negentiende eeuw was van het duo. De tweede (en omvangrijk-
toe en geeft er een genuanceerd oor- er een hausse aan goedkope, makkelijk ste) afdeling bestaat uit een chronolo-
deel over. Haar inventarisatie bestrijkt verkrijgbare uitgaven over de beleve- gisch overzicht (met beschrijving) van
alle mogelijke aspecten: uitspraak, nissen van de Joodse soldaat Levie alle programma’s en sketches die door
woordkeus, zinsbouw, woordgeslacht Zadok, die werden beschreven in (fic- de jaren heen op tv te zien zijn geweest,
en voornaamwoorden (ge, jij, u). Ze tieve) brieven van zijn hand. De tek- van de Klisjeemannetjes en Hadimassa tot
sluit het boek af met hoofdstukken sten staken al dan niet gemoedelijk de het laatste gezamenlijke programma in
over de huidige praktijk bij vertalers, draak met Joden en de gewoonten en 1998. Het derde deel biedt een overzicht
tekstschrijvers en andere taalprofes- eigenschappen die hun werden toege- van alle boeken, geluids- en beelddragers
sionals, waarbij ze ook aanbevelingen dicht. Ewoud Sanders schreef een boek die er door de jaren heen zijn uitgegeven.
doet. over deze karikatuur Levie en het ach- Alleen al vanwege de omvang een bijbel
Buurtaal. Praktische gids voor het Neder- terliggende antisemitisme, waarin hij voor fans van Van Kooten en De Bie.
lands in België en Nederland is een ook stilstaat bij de manier waarop het Koot & Bie encyclopedie is verschenen bij
uitgave van Sterck & De Vreese en taalgebruik van de protagonist wordt uitgeverij JEA en kost € 40,– (gebon-
kost € 22,50 (gelijmd, 272 blz.). gepersifleerd. den, 500 blz.). ISBN 978 90 830 5860 3
ISBN 978 90 5615 651 0 In een volgend nummer van Onze
Taal zal Ewoud Sanders ingaan op de TAALKALENDERS
BARGOENS talige kant van de Levie-brieven. Het is herfst, dus liggen traditiegetrouw
Bargoens was oorspronkelijk de ge- Lachen om Levie. Komisch bedoeld anti- de (kantoor)boekhandels en stations-
heimtaal van zwervers en marskra- semitisme (1830-1930) is verschenen kiosken vol scheurkalenders. Vorig jaar
mers, maar ontwikkelde zich later tot bij Walburg Pers en kost € 15,– zaten daar nog vijf taalgerelateerde ka-
het jargon van inbrekers, dieven en an- (gebonden, 120 blz.). lenders tussen, nu maar drie. Uiteraard
dere criminelen. Tegenwoordig wordt ISBN 978 94 6249 626 2 ligt de Onze Taal Taalkalender (28ste edi-
het nauwelijks nog gebruikt, maar er tie, € 14,99; ledenprijs € 12,49) er weer
zijn wel veel Bargoense woorden in de KOOT & BIE bij, met taaltips, kronkels, puzzels en
dagelijkse spreektaal terechtgekomen, Wim de Bie en Kees van Kooten, ere- weetjes. Daarnaast is er Taalvoutjes – de
zoals mafkees, mokkel en noppes. On-
leden van Onze Taal, werden in 2004
scheurkalender (Comello, € 14,99), met
ONZE TAAL 2020 — 11 driedelig naslagwerk over: Bargoens taalgebruikers aller tijden (de vertalers ook een nieuwkomer: Meer dan woorden
langs verscheen er een zeer uitgebreid,
gekozen tot de op een na invloedrijkste
taalblunders à la ‘Ruggespraak’, en er is
van de Statenbijbel eindigden op één).
alleen, met als ondertitel Hoe talen de
van Paul Van Hauwermeiren. In het
Die uitverkiezing dankten ze aan de
boek, waaraan hij twintig jaar gewerkt
wereld weerspiegelen, vol taalkundige
vele woorden die ze aan het Neder-
feiten en weetjes die kort en bondig
heeft, nam hij tienduizend Bargoense
lands hebben toegevoegd, zoals regel-
worden uitgelegd (Lias, € 14,99).
woorden op, met alle vorm- en bete-
De kalender van Onze Taal is de
kenisvarianten. Die vond hij in tiental-
len bronnen uit Nederland en Vlaande-
Hun taalaanwinsten werden al eens
ren, van de zestiende eeuw tot nu. Van neef, doemdenken en neutronenkorrels. enige van de drie die de zaterdag en
verzameld in het boekje En wel hierom ...
de zondag niet heeft samengenomen;
alle woorden wordt de betekenis gege- (nog steeds te koop in de webwinkel hij is te koop op Onzetaal.nl/
34 ven, en indien bekend de herkomst van Onze Taal). Onlangs verscheen er taalkalender. 