Page 62 - 03 Onze Taal mei-juni THEMA Taal en dier 2025 HR

Taalloket

Onderzocht

Passieve zinnen

Is het ‘Ik word gevraagd om mee te doen’ of ‘Er wordt Met het werkwoord vragen, waar dit stukje mee
mij gevraagd om mee te doen’? En hoe bepaal je dat? begon, is iets bijzonders. Als het bijvoorbeeld
Daarvoor moeten we eerst bekijken hoe dit soort ‘benaderen’ of ‘uitnodigen’ betekent, hoort er een
zinnen in elkaar zitten. Bij bijvoorbeeld deze twee lijdend voorwerp bij: ‘Ze vraagt mij voor een optreden.’
zinnen zal vrijwel niemand twijfelen: Maar in de betekenis ‘een vraag stellen’ gaat het om een
meewerkend voorwerp: ‘Ze vraagt (aan) mij wat ik ervan
- Ik word geholpen bij mijn studie. vind.’ Ook hierbij zie je dat verschil terug in de passieve
- Er wordt mij een pakketje gestuurd. tegenhangers: ‘Ik word gevraagd voor een optreden’
versus ‘Er wordt mij gevraagd wat ik ervan vind.’
Het gaat hier om passieve zinnen: ze bevatten een De betekenis ‘verzoeken’ zit ertussenin. In de
constructie met worden en een voltooid deelwoord. actieve zin ‘Ze vraagt mij om mee te doen’ kun je mij
Maar waarom zeg je niet ‘Er wordt mij geholpen’ of ‘Ik als meewerkend voorwerp zien, maar ook als lijdend
word een pakketje gestuurd’? Dat heeft te maken met voorwerp. Je kúnt er wel aan voor zetten, maar dat
de actieve zinnen (zónder worden) die erbij horen: maakt de zin niet per se beter. In zo’n geval zijn ook
beide versies van de passieve zin mogelijk: ‘Ik word
- Ze helpt mij bij mijn studie. gevraagd om mee te doen’ en ‘Er wordt mij gevraagd
- Ze stuurt (aan) mij een pakketje. om mee te doen.’
Omdat we benieuwd waren of de taalgebruikers
In de eerste zin is mij een lijdend voorwerp, in de tweede een voorkeur hebben, peilden we onder onze lezers en
een meewerkend voorwerp, dat je kunt herkennen door- volgers wat ze beter vinden klinken. Er reageerden
dat er aan voor kan staan. Dit verschil in grammaticale bijna 1500 mensen, en wat blijkt? Het is fifty-fifty. Het
functie werkt door in de passieve zinnen: ‘Ze helpt mij’ is dus ook weer niet zo vreemd dat we vaak gevraagd
wordt ‘Ik word geholpen’, ‘Ze stuurt mij iets’ wordt ‘Er worden / ons vaak gevraagd wordt om hier uitleg over
wordt mij iets gestuurd.’ te geven.

62 Onze Taal

OT_0325_62-63_Taalloket.indd 62 2 2 29-04-2025 09:51 1
O
9
0
-
T

6

_
4

:
9
0
2
-
5
5
2
0
6
3
_
6
2
-
l
l
o
T
a
a
n
i
.
d
d
0
5
_
ke
t
3
2