Page 8 - OnzeTaal_mei2021_HR

LEZERSPOST

Reacties graag naar: redactie@onzetaal.nl, of Redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag.
Formuleer uw bijdrage kort en bondig, bij voorkeur in niet meer dan 250 woorden.

SHAKESPEARE-VERTALING seren of verontschuldigen. Dit uitgangs-
WILLEM VAN DER VEGT - ZWOLLE punt lijkt me belangrijker dan alle an-
dere, overigens zeer nuttige, ‘regeltjes’ Foto: Google Street View
aarten Steenmeijer schrijft in voor het excuseren (lees: ‘om excuus
M de januari-aflevering van zijn vragen’).
rubriek ‘Vertaaltaal’ over een recente Alleen al het misplaatste gebruik van
vertaling van de sonnetten van de uitdrukking excuus maken degradeert
Shakespeare. Hij zoomt in op de ver- excuseren tot een handeling van het
taling van het achttiende sonnet (dat niveau: ‘Zo, ik heb excuses gemaakt,
begint met “Shall I compare thee to zoek het verder maar uit.’
a summer’s day?”), en noemt dan een Kortom, excuses maken kun je echt
aantal voorbeelden die volgens hem niet maken.
minder goed gelukt zijn en klinken
als een “tweede stem die vals lijkt te
zingen”. Een van de genoemde regels EENVOUDIGE TAAL
(“Jou vergelijken met een dagje zo- ANNET HOFSTRA - TAALPUNTDOCENT DE
mer?”) was van mijn hand. Het inspi- WOLDEN QQLQ
reerde me tot het volgende rondeel: PIETHEIN VAN DER LAAN - DRIEBERGEN
.G. Loogman geeft in de februari/
Ik had een regel tekst in Onze Taal. J maart-aflevering van ‘Lezerspost’ n het aprilnummer van Onze Taal be-
Iets over vergelijken en de zomer. zijn mening over het Onze Taal-jaar- I schrijft Ronald Snijders in zijn column
Een columnist had die erbij geno- thema ‘duidelijke taal’ – die volgens ‘Tekstsnijders’ het treurige lot van de
men hem omslaat in ‘saaie taal’ als het al letter Q: “Als je Q bent en je komt niet
in een vrij normatief, gekleurd ver- te eenvoudig (en daardoor eentonig) eens voor in het woord kukuleku, waar
haal wordt. Het gebruik van samengestelde toch drie keer de gelegenheid toe is,
over vertalen, daarin menig staal zinnen met signaalwoorden lost volgens dan is er kennelijk geen haan die er
die Shakespeare niet goed uit de hem al veel op. naar je kraait.”
verf deed komen. Uit ervaring kan ik hem vertellen dat Bij het huis van de voormalige over-
Zo ook mijn regel tekst in Onze Taal: die eentonigheid voor een aantal men- wegwachter aan de Utrechtse Zonstraat
“Jou vergelijken met een dagje sen uit de groep laaggeletterden niet kraait er wel een haan naar de Q.
zomer?” relevant is. Dat heeft dan te maken met
het werkgeheugen van deze mensen,
De non-voorbeelden die hij had wanneer zij zélf de tekst lezen. Een H-LOOSHEID
genomen korte zin is voor hen makkelijker te DR. CLASIEN ROOZE-STOUTHAMER -
klonken als valse stemmen alle- overzien, te verwerken en te begrijpen ELLEWOUTSDIJK
maal. dan een langere of samengestelde zin.
Dat is zijn tekst, waarop ik nu flink In een gesprek met of bij het voor- uus Middags rubriek ‘Register’ in
maal. lezen van een tekst aan deze laag- G het februari/maartnummer gaat
Slechts één gedachte wordt mij niet geletterden kun je wél gebruikmaken over het boek Alles begint met A, van
ontnomen: van samengestelde zinnen die worden Diedrik van der Wal. Middag heeft het
ik had een regel tekst in Onze Taal. verduidelijkt met signaalwoorden. in die bespreking onder meer over de
“h-loze enclaves” in het Nederlandse
taalgebied: plaatsen waar de h aan het
EXCUSES LITERAIR RAMPTOERISME begin van een woord niet wordt uit-
FRANS HAENEN - KAATSHEUVEL TONIO VAN VUGT - AMSTERDAM gesproken.
Ik woon zelf in zo’n enclave, name-
n het februari/maartnummer van ij het lezen van het stukje ‘Literair lijk de provincie Zeeland (waar h-loos-
I Onze Taal tref ik een artikel aan van B ramptoerisme’ in het aprilnummer heid in de meeste dialecten voorkomt).
Jaap de Jong onder de titel ‘Geen ex- van Onze Taal, over opmerkelijke zet- Als een Zuid-Bevelander bijvoorbeeld
cuus voor een slecht excuus’. Op het fouten in boeken, moest ik onmiddellijk wil zeggen: ‘We gaan van Heinkenszand
omslag wordt al aandacht gevraagd denken aan een uiterst pijnlijke beval- via Hoedekenskerke naar Goes’, klinkt
voor dat artikel met de intrigerende ling in Harry Mulisch’ roman Siegfried. dat als: ‘Me hae van Eintjeszand via
ONZE TAAL 2021 — 5 even kort als duidelijk: niet! maar zeggen. van hypercorrectie voor. Dan wil men
Oodjeskerke ni Hoes.’ De h verdwijnt
Daarin baart een teef zeven “pubs”.
kop ‘Hoe maak je excuses?’ Het ant-
dus en de g wordt h.
Ook God struikelt weleens, zullen we
woord op die vraag is wat mij betreft
Anderzijds komt hier ook een vorm
Excuses maak je niet, je biedt ze

het Nederlands extra goed uitspreken
ook niet aan, je vraagt erom. Bij het
excuseren zijn twee partijen betrokken: In Mulisch’ roman
en wordt de h een g. Zo zongen wij tot
de veroorzaker van het verdriet, onge-
‘Geilige Heest’. Na die datum, toen de
rief of wat dan ook, en de gedupeerde.
kerkdiensten in het Zeeuws begonnen
De veroorzaker vraagt de gedupeerde Siegfried baart een 2000 in de kerk onbekommerd over de
om excuses in de hoop dat de gedu- teef zeven “pubs”. en we in ons eigen dialect zongen, werd
8 peerde ook bereid is de ‘dader’ te excu- het ‘den Eiligen Heêst’. 