Page 19 - OnzeTaal_jan2020_HR

(de internationale standaard voor emoji’s) staat geen Die waren voorgesteld door Apple; die koppelen daar
seksueel getinte emoji’s toe. Populair zijn de aubergine dan publiciteit aan om hun sociale gezicht te versterken.
(voor het mannelijk geslachtsdeel), de oester (voor het Je ziet sowieso dat voorstellen van grote techbedrijven
vrouwelijk orgaan) en de perzik (voor billen). Een auber- vrijwel nooit worden afgewezen.”
gine gevolgd door een druppel-emoji geeft een orgasme Daarmee komen we bij de omvangrijke lobby’s die
weer. Lilian Stolk geeft op haar website nog veel meer door allerlei groeperingen worden gevoerd om hun favo-
voorbeelden, zoals het ‘oké’-gebaar gevolgd door een riete symbolen toegevoegd te krijgen. De transgender-
wijsvinger ( ). Uiteraard zijn ook oude bekenden als gemeenschap lobbyt voor een eigen vlag, condoom-

de komkommer en de banaan populair in dit verband. producent Durex maakt zich hard voor de opname van
Dit groeiende visuele lexicon wordt bewaakt door het een condoom-emoji. De Bill & Melinda Gates Foundation
Unicode Consortium in Californië. Daarin zijn de belang- pleitte voor een icoon voor een (malaria)mug – met suc-
rijkste leveranciers vertegenwoordigd, zoals Apple, ces, want de mug werd in 2018 aan de set toegevoegd. En
Samsung en Google. Unicode bepaalt welke emoji’s Angus King, senator voor de Amerikaanse staat Maine
opgenomen worden. In 2019 kwamen er 230 nieuwe (bekend om zijn kreeften) lobbyt voor een kreeft-emoji:
exemplaren bij. Die nieuwkomers geven een goed beeld “Het zou veel betekenen voor kreeftenfans over de hele
van wat er speelt op internet – en dus in de maatschap- wereld.”
pij. Zo zijn er dit jaar, naast zeedieren, wafels en pla- In 2019 is een bloeddruppel toegevoegd: dat is het
neten, vooral emoji’s bij gekomen die met inclusiviteit resultaat van een lobby door onder andere Plan Inter-
te maken hebben: gender, huidskleur en mensen met national, die erop is gericht ongesteldheid bespreekbaar
een beperking. te maken. Eerdere ontwerpen (zoals ondergoed met
bloedvlekken) waren verworpen. De huidige emoji, tot
HUIDSKLEUR stand gekomen in samenwerking met de Britse bloed-
Aanvankelijk waren de mensen op emoji’s witte mannen transfusiedienst, is niet alleen bruikbaar voor ongesteld-
en vrouwen. Sinds 2015 kun je kiezen tussen verschil- heid, maar ook voor een bloeddonatie of bloedneus.
lende huidskleuren. Op mijn Android-telefoon zijn alle
icoontjes voor mensen geel; als je erop klikt, heb je keu- BRANDENDE KAARS
ze uit zes huidskleurvarianten. Bij het gehoorapparaat, Aan de andere kant zijn er ook allerlei partijen actief om
in 2019 toegevoegd, krijg je dus meteen zes kleuren emoji’s juist weer te weren. China is daar een goed voor-
oren. Maar daarmee is lang niet iedereen tevreden. Zo is beeld van. Elk jaar rond 4 juni verdwijnt de brandende-
Emma Kelly (eigenaar van de website Ginger Parrot, voor kaars-emoji, die veel wordt gebruikt bij herdenkingen,
en door roodharigen) al jaren aan het lobbyen om meer uit het toetsenbord van het Chinese sociale netwerk
emoji’s met rood haar te krijgen. Haar argument: ook al Weibo. Dat is niet toevallig, want op 4 juni herdenken
is het percentage roodharigen minder dan twee, dan
komt dat nog steeds overeen met 138 miljoen iPhones.
Het grote probleem met variatie in huid- en haarkleur De aubergine en de perzik
schuilt in de aantallen. De keuze tussen een witte, brui-
ne en zwarte huidskleur én blond of donker haar levert mogen niet meer gebruikt
zes combinaties op. Maar er komen steeds meer icoon-
tjes met groepen mensen, bijvoorbeeld een familie met worden op Facebook en
een vader, moeder en twee kinderen. Als je voor een
groep van vier personen alle combinaties wilt toestaan, Instagram.
4
kom je op 6 = 1296 combinaties. Dat kan onze mobiel
niet aan.
Inmiddels zijn we weer een stukje verder: de discussie veel Chinezen het bloedbad op het Tiananmen-plein in
over gender heeft de wereld van de emoji’s ook niet on- Beijing. De kaars komt een week later stilletjes weer
beroerd gelaten. Zo zijn er nu naast traditionele (echt)- terug. Dat geldt niet voor de vlag van Taiwan: die is sinds
paren en families ook ‘same sex’-groepen en ‘gender 2017 niet meer als emoji beschikbaar in China. Ook Rus-
inclusive couples’. De nieuwe oogst emoji’s van 2019 land laat zich niet onbetuigd; daar onderzocht de Russi-
brengt ons bijvoorbeeld een groot aantal ‘people holding sche media-waakhond Roskomnadzor of emoji’s van
hands’ in verschillende combinaties van huidskleur en stellen van hetzelfde geslacht ( en )
❤ ❤
geslacht. Dat levert duizelingwekkende aantallen moge- verboden moeten worden. Uiteindelijk besloot Roskom-
lijke combinaties op. nadzor van vervolging af te zien.
Maar ook in het ‘vrije Westen’ is niet alles mogelijk.
TRANSPARANTER Sinds het najaar van 2019 mogen de aubergine en de
De discussie over huidskleur en gender heeft er wel toe perzik niet meer gebruikt worden op Facebook en
geleid dat Unicode wat transparanter is geworden over Instagram. Verder staat Facebook ook niet meer toe dat
zijn criteria. In 2019 publiceerde het consortium het emoji’s gebruikt worden om geslachtsdelen op foto’s
‘Unicode Technical Report #51’ (het klinkt een beetje af te plakken. Facebook wil met deze richtlijnen voor-
orwelliaans), waarin deze criteria worden omschreven. komen dat gebruikers seksuele diensten aanbieden via
Unicode kijkt naar de mate van populariteit, de gelijke- zijn sociale netwerken.
nis met bestaande emoji’s, lacunes en het gelijkheids- De grote vraag bij dit alles is natuurlijk: van wie zijn
beginsel. Zo is in 2019 een sari toegevoegd, omdat veel de emoji’s? In een poging de besluitvorming wat trans- ONZE TAAL 2020 — 1
vrouwen in Azië geen jurk maar een sari dragen. paranter en democratischer te maken heeft Lilian Stolk
Maar emoji-onderzoeker Lilian Stolk geeft in een de ‘emoji-voter’ gelanceerd, met de zestig emoji’s die
gesprek aan dat Unicode zich vaak niet aan de eigen Unicode heeft voorgesteld voor de volgende uitbreiding.
richtlijnen houdt: “Unicode geeft bijvoorbeeld aan dat De emoji-voter werkt net zoals de dating-app Tinder: je
emoji’s niet te specifiek moeten zijn. Maar vorig jaar kunt swipen om aan te geven welke emoji’s volgens jou
hebben ze een voorstel voor twee soorten honden ge- door mogen. Maar voorlopig heeft een gesloten consor-
honoreerd: een hulphond en een blindengeleidehond. tium van techbedrijven nog het laatste woord.  19