Page 6 - OnzeTaal_febmrt2021_HR
P. 6

TENENKROMMEND
            Bij de gemeente Den Bosch maakte Gerda van den
            Boogaard zo’n vijftien jaar geleden al korte metten met
            ambtelijke taal en onduidelijk taalgebruik. Aanleiding
            waren de brieven van de afdeling Sociale Zaken die ze
            onder ogen kreeg en die naar, vaak laaggeletterde, inwo-
            ners werden verstuurd. “Ik dacht: waar gáát dit over?
            Het was tenenkrommend!” Van den Boogaard zette een
            schrijftraining op poten die uitgroeide tot het gemeente-
            brede project ‘Klare taal’. Nog steeds kan iedereen die
            voor publiek schrijft, meedoen aan een training. “De
            belangrijkste les: schrijf lezersgericht”, zegt Van den
            Boogaard. “En dat kan heel simpel. Schrijf bijvoorbeeld
            ‘u krijgt’, in plaats van ‘wij sturen’. Maar het is vooral
            van belang om je te verplaatsen in de lezer. Wat moet hij
            weten of doen? En welke vragen kan hij hebben?”
               Voor een herschreven brief waarin ouders van adop-
            tiekinderen werden gewezen op de mogelijkheid om de
            oude gegevens van hun kind uit de basisregistratie te
            verwijderen, ontving de gemeente een prijs. In een brief
            over betalingsachterstanden maakte een lap tekst met
            financiële termen plaats voor een overzicht in kolom-
            men. De kleur geel, oranje of rood geeft nu de noodzaak
            van de betaling aan. Dat wierp zijn vruchten af. De be-   HET WORDT BETER
            talingsachterstand liep terug van 22% tot 8%. Van den   Bij woningcorporatie deltaWonen resulteerde de aan-
            Boogaard: “We zien ook dat mensen bij problemen nu   dacht voor duidelijke communicatie in 2019 in een con-
            sneller contact opnemen om een lening of schuld af te   gres over laaggeletterdheid voor relaties, leveranciers
            lossen. Ze nemen de brieven vaak mee naar het spreek-  en samenwerkende partijen. Wonny uit de Bulten:
            uur.”                                            “Het was een congres voor veel bedrijven in de bouw
                                                             en schoonmaak waar laaggeletterdheid nog niet op de
            VERKEERSBOETES                                   agenda stond, maar die wél met onze klanten communi-
            Ook bij Kredietbank Nederland en incassobedrijf Syn-   ceren en er over de vloer komen. Tijdens het congres
            casso zijn ze inmiddels doordrongen van het belang van   hebben we met zestien samenwerkingspartners een
            duidelijke taal. Toen ze merkten dat veel klanten niet    pact ondertekend om laaggeletterdheid aan te pakken.
            reageerden op brieven en e-mails of belden voor een   We zien nu dat ook deze bedrijven duidelijkere brieven
            toelichting, lieten ze het verband tussen schuldenpro-  schrijven en/of communiceren door middel van strips,
            blematiek en laaggeletterdheid onderzoeken door de   animaties of filmpjes.”
            Rijksuniversiteit Groningen en de Stichting Lezen en      Zoals bij meer sectoren maakt duidelijke communi-
            Schrijven. Ze schrokken van de resultaten. Bijna 50%   catie bij deltaWonen deel uit van aanbestedingen. “Be-
            van de klanten van de Kredietbank bleek laaggeletterd,   drijven die voor ons aan de slag willen en die kunnen
            bij Syncasso is dit bijna 60%.                   aantonen dat zij zich bezighouden met dit onderwerp,
                                                             maken meer kans op de opdracht.”
                                                               Er zijn dus volop initiatieven. Net als vijftig jaar
       “Van de mensen die de nieuwe,                           geleden. Komt het ooit nog goed? Carel Jansen lacht:
       heldere brief ontvingen,                              “Het is nog niet goed genoeg, maar ik zou liever de vraag
                                                             stellen: wordt het ooit beter? En ja, het is beter aan het
       reageerde 30% meer dan op                             worden.”                                   

       de traditionele brief.”                                 Tips voor een duidelijke tekst


                                                               Of een tekst duidelijk is, hangt af van verschillende
               Een van de eerste documenten waarmee Syncasso    factoren. Bijvoorbeeld van wat je lezer al weet en wat
            aan de slag ging, was een dwangbevel van het Centraal   zijn of haar leesniveau is. Toch zijn er enkele algeme-
            Justitieel Incassobureau (CJIB), bekend van het innen   ne zaken om rekening mee te houden.
            van verkeersboetes. De lay-out werd duidelijker, er
            werden pictogrammen toegevoegd, en alleen de belang-  •   Bepaal het onderwerp en het doel van je tekst.
      ONZE TAAL 2021  —  2/3  ontvingen, reageerde 30% meer dan op de traditionele   •   Spreek je lezer rechtstreeks aan.
                                                               •
            rijkste informatie stond op het voorblad, in heldere,
                                                                  Vorm je een beeld van je lezer.
                                                               •
                                                                  Zoek de gepaste toon.
            begrijpelijk taal. “Van de mensen die deze nieuwe brief
            brief”, zegt directeur Paul Otter. Hij ontving in 2020
                                                               •   Schrap overbodige informatie.
                                                               •
            de TaalHeldenprijs van de Stichting Lezen en Schrijven
                                                                  Vertel het belangrijkste eerst.
                                                               •
                                                                  Zorg voor verschillende tekstblokken.
            voor zijn inzet om mensen en organisaties aan elkaar
                                                               •
                                                                  Zorg voor een duidelijke opmaak.
            te verbinden in de aanpak van laaggeletterdheid.

               Wie niet reageert op een dwangbevel, krijgt een dag-
            vaarding en moet voor de rechter verschijnen. Syncasso
                                                                 website van Onze Taal: www.onzetaal.nl/taaladvies/
            stelt de dagvaarding op en laat deze vooraf goedkeuren   Bron: www.wablieft.be/tekstadvies. Meer tips op de
            door een rechter. Ook die dagvaarding werd in een nieuw   b1-niveau.
    6       jasje gestoken.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11