Page 6 - OnzeTaal_febmrt2021_HR
P. 6
TENENKROMMEND
Bij de gemeente Den Bosch maakte Gerda van den
Boogaard zo’n vijftien jaar geleden al korte metten met
ambtelijke taal en onduidelijk taalgebruik. Aanleiding
waren de brieven van de afdeling Sociale Zaken die ze
onder ogen kreeg en die naar, vaak laaggeletterde, inwo-
ners werden verstuurd. “Ik dacht: waar gáát dit over?
Het was tenenkrommend!” Van den Boogaard zette een
schrijftraining op poten die uitgroeide tot het gemeente-
brede project ‘Klare taal’. Nog steeds kan iedereen die
voor publiek schrijft, meedoen aan een training. “De
belangrijkste les: schrijf lezersgericht”, zegt Van den
Boogaard. “En dat kan heel simpel. Schrijf bijvoorbeeld
‘u krijgt’, in plaats van ‘wij sturen’. Maar het is vooral
van belang om je te verplaatsen in de lezer. Wat moet hij
weten of doen? En welke vragen kan hij hebben?”
Voor een herschreven brief waarin ouders van adop-
tiekinderen werden gewezen op de mogelijkheid om de
oude gegevens van hun kind uit de basisregistratie te
verwijderen, ontving de gemeente een prijs. In een brief
over betalingsachterstanden maakte een lap tekst met
financiële termen plaats voor een overzicht in kolom-
men. De kleur geel, oranje of rood geeft nu de noodzaak
van de betaling aan. Dat wierp zijn vruchten af. De be- HET WORDT BETER
talingsachterstand liep terug van 22% tot 8%. Van den Bij woningcorporatie deltaWonen resulteerde de aan-
Boogaard: “We zien ook dat mensen bij problemen nu dacht voor duidelijke communicatie in 2019 in een con-
sneller contact opnemen om een lening of schuld af te gres over laaggeletterdheid voor relaties, leveranciers
lossen. Ze nemen de brieven vaak mee naar het spreek- en samenwerkende partijen. Wonny uit de Bulten:
uur.” “Het was een congres voor veel bedrijven in de bouw
en schoonmaak waar laaggeletterdheid nog niet op de
VERKEERSBOETES agenda stond, maar die wél met onze klanten communi-
Ook bij Kredietbank Nederland en incassobedrijf Syn- ceren en er over de vloer komen. Tijdens het congres
casso zijn ze inmiddels doordrongen van het belang van hebben we met zestien samenwerkingspartners een
duidelijke taal. Toen ze merkten dat veel klanten niet pact ondertekend om laaggeletterdheid aan te pakken.
reageerden op brieven en e-mails of belden voor een We zien nu dat ook deze bedrijven duidelijkere brieven
toelichting, lieten ze het verband tussen schuldenpro- schrijven en/of communiceren door middel van strips,
blematiek en laaggeletterdheid onderzoeken door de animaties of filmpjes.”
Rijksuniversiteit Groningen en de Stichting Lezen en Zoals bij meer sectoren maakt duidelijke communi-
Schrijven. Ze schrokken van de resultaten. Bijna 50% catie bij deltaWonen deel uit van aanbestedingen. “Be-
van de klanten van de Kredietbank bleek laaggeletterd, drijven die voor ons aan de slag willen en die kunnen
bij Syncasso is dit bijna 60%. aantonen dat zij zich bezighouden met dit onderwerp,
maken meer kans op de opdracht.”
Er zijn dus volop initiatieven. Net als vijftig jaar
“Van de mensen die de nieuwe, geleden. Komt het ooit nog goed? Carel Jansen lacht:
heldere brief ontvingen, “Het is nog niet goed genoeg, maar ik zou liever de vraag
stellen: wordt het ooit beter? En ja, het is beter aan het
reageerde 30% meer dan op worden.”
de traditionele brief.” Tips voor een duidelijke tekst
Of een tekst duidelijk is, hangt af van verschillende
Een van de eerste documenten waarmee Syncasso factoren. Bijvoorbeeld van wat je lezer al weet en wat
aan de slag ging, was een dwangbevel van het Centraal zijn of haar leesniveau is. Toch zijn er enkele algeme-
Justitieel Incassobureau (CJIB), bekend van het innen ne zaken om rekening mee te houden.
van verkeersboetes. De lay-out werd duidelijker, er
werden pictogrammen toegevoegd, en alleen de belang- • Bepaal het onderwerp en het doel van je tekst.
ONZE TAAL 2021 — 2/3 ontvingen, reageerde 30% meer dan op de traditionele • Spreek je lezer rechtstreeks aan.
•
rijkste informatie stond op het voorblad, in heldere,
Vorm je een beeld van je lezer.
•
Zoek de gepaste toon.
begrijpelijk taal. “Van de mensen die deze nieuwe brief
brief”, zegt directeur Paul Otter. Hij ontving in 2020
• Schrap overbodige informatie.
•
de TaalHeldenprijs van de Stichting Lezen en Schrijven
Vertel het belangrijkste eerst.
•
Zorg voor verschillende tekstblokken.
voor zijn inzet om mensen en organisaties aan elkaar
•
Zorg voor een duidelijke opmaak.
te verbinden in de aanpak van laaggeletterdheid.
Wie niet reageert op een dwangbevel, krijgt een dag-
vaarding en moet voor de rechter verschijnen. Syncasso
website van Onze Taal: www.onzetaal.nl/taaladvies/
stelt de dagvaarding op en laat deze vooraf goedkeuren Bron: www.wablieft.be/tekstadvies. Meer tips op de
door een rechter. Ook die dagvaarding werd in een nieuw b1-niveau.
6 jasje gestoken.