Waarom is iets als het potdicht zit 'hermetisch gesloten'?

Hermetisch is het bijvoeglijk naamwoord bij Hermes, de Griekse god van handel, verkeer en welsprekendheid, en de boodschapper van de goden. Hoe hermetisch ‘onbegrijpelijk’ en ‘afgesloten’ ging betekenen, lees je hier.

De Griekse God Hermes werd in een religieus-mystieke beweging uit het begin van onze jaartelling vereenzelvigd met de Egyptische god Thot. Geschriften uit die beweging zijn gebundeld in het Corpus Hermeticum. Die teksten waren voor velen kennelijk zo onbegrijpelijk dat hermeticus ‘geheimzinnig, afgesloten’ ging betekenen.

In later tijden werd het woord vooral gebezigd door alchemisten, mensen die ook een wat geheimzinnige uitstraling hadden: zij beoefenden een oude, geheime wetenschap die “probeerde door middel van de steen der wijzen onedele metalen in edele om te zetten en een levenselixer te bereiden” (Van Dale, 2005). Hun geslotenheid werd in het Frans aangeduid als hermétique, en dat woord is in de achttiende eeuw vernederlandst tot hermetisch.