Waarom schrijf je erwt met een w?

Erwt wordt uitgesproken als [ert]. Dat er een onhoorbare w na de r staat, heeft te maken met de geschiedenis van dit woord.

Oudere vormen van erwt waren bijvoorbeeld erwete, erweete en arveete, waarin de w (of v) het begin van een nieuwe lettergreep was. Rond de achttiende eeuw werd het woord in de standaardtaal verkort tot erwt; de uitspraak werd nog verder vereenvoudigd tot [ert].

Een van de basisprincipes van het Nederlandse spellingsysteem is dat bij de schrijfwijze van een woord rekening wordt gehouden met vroegere vormen daarvan; dat is de reden dat er in erwt een w staat. Je kunt het enigszins vergelijken met ambt en bedompt: vrijwel niemand spreekt in ambt een b uit of in bedompt een p, maar etymologisch gezien zijn de b en p wel op hun plaats: ambt is een verkorting van ambacht, en bedompt is afgeleid van damp.

De v-achtige klank van erwt mag dan in de standaardtaal verdwenen zijn, in sommige dialecten wordt hij nog uitgesproken; in het Twents en Achterhoeks zegt men bijvoorbeeld [arfte]. Ook in het Duits wordt een tussenletter geschreven: Erbse, maar in de Scandinavische tegenhangers van erwt is die tussenletter verdwenen (Noors ert, Zweeds ärt, etc.), evenals in het Friese eart.