Het nepnieuws rond de e-ANS

“Met groter als is de Nederlandse grammatica de doodsteek toegebracht”, “het definitieve doodvonnis van de Nederlandse taal getekend”. Zo zette een opiniestuk in de Volkskrant de toon in een discussie die vervolgens door heel Nederland en Vlaanderen klonk, en die als strekking had: ‘ze’ hebben het in hun hoofd gehaald ‘onze’ regels te veranderen.

De discussie verwees naar de nieuwe digitale editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS), die een paar dagen ervoor online was gegaan. Daarin stonden enkele grammaticale verschijnselen iets anders beschreven dan in de editie ervoor, die uit 1997. Zo stond er in het naslagwerk dat dubbele ontkenningen als nooit geen inmiddels ingeburgerd raken – we schreven er eerder al over in Onze Taal. En in de nieuwe e-ANS stond ook dat het woordje als in het Nederlands wel na een vergrotende trap wordt gebruikt, met als voorbeeldzin: “Zijn zusje is al groter als hij”, en als extra informatie: “Het voegwoord als is in deze functie niet voor alle taalgebruikers aanvaardbaar.”

Niet heel opzienbarend, zou je zeggen: als wórdt inderdaad in dat soort zinnetjes gebruikt, en niet iedereen is daar blij mee. Maar intussen ontstond in heel veel media het beeld dat er nieuwe regels waren ingevoerd, met emotionele reacties als gevolg. Taalkundigen in Nederland en Vlaanderen draaiden overuren om duidelijk te maken dat de heisa op een groot misverstand berustte: dat de samenstellers van de e-ANS niets wilden vóórschrijven, maar alleen de situatie wilden béschrijven. En Ruud Hendrickx van de VRT wees erop dat net in het stukje over groter als geen letter was veranderd. De hele beschrijving van de kwestie stamt uit 1997.

Nadat de berichten over groter als waren ontmaskerd als nepnieuws, plaatsten enkele kranten rechtzettingen – ook de Volkskrant, online, bij het stukje over de doodsteek. En hoewel er dus niks aan de hand bleek, bleven veel mensen met een kater zitten. Sommigen bleven zich erover verbazen dat groter als kennelijk toch niet zo fout was als zij zelf vonden. En taalkundigen vroegen zich af waarom “zelfverklaarde taalliefhebbers deskundigen systematisch als onbetrouwbaar afschilderen”, zoals Miet Ooms het verwoordde in een blog op de website van de VRT.

Wat Onze Taal zelf schrijft over groter als:

'Groter dan' geldt nog steeds als de correctere vorm die het best past in de schrijftaal. 'Groter als' is voor sommigen niet zo erg in informeel taalgebruik en in de spreektaal, maar is voor anderen ook dan echt een fout(je). 'Groter dan' krijgt volgens de taalnorm dus nog steeds duidelijk de voorkeur. Dat is opmerkelijk, omdat 'groter als' ook al eeuwenlang voorkomt.

(voor meer achtergronden: zie ons taaladvies over deze kwestie)