God en zijn koters
'Een zootje ongeregeld.' Dat vond God van de Joden in de woestijn, althans volgens de bijbelmovie van het boek Leviticus die de IKON gisteren online heeft geplaatst. In die 'bijbelmovies' worden de bijbelboeken een voor een in maximaal een minuut samengevat. Het taalgebruik is dat van de dertiger die denkt dat hij nog best als een jongere klinkt. Laten we het even houden bij het boek Leviticus. Na de kwalificatie van het uitverkoren volk meldt de verteller:
- De koters moesten weer respect tonen door God te aanbidden.
Dat woord koters, waarom past dat hier zo slecht? De verteller bedoelt waarschijnlijk dat God zijn volk als kinderen zag en heeft daar een Jiddisch woord voor willen gebruiken. Maar het klinkt als iets wat vroeger misschien jeugdig en hip was, maar nu niet meer — een soort mieters. Een modernere God zou gedacht hebben dat de kids weer respect moesten tonen.
In het enkelvoud bestaat koter nauwelijks: 'Ik ga met mijn koter door de woestijn wandelen' klinkt net zo raar als 'met mijn kid'. Dat komt misschien omdat koters en kids niet verwijzen naar individuele kinderen, maar naar collectieven: je ziet het hele clubje bij elkaar. Maar ook in het meervoud geldt een opvallende beperking: koters komt eigenlijk vooral voor na een voorzetsel. Even googelen laat dat (ondanks allerlei vervuilingen van de zoekresultaten) al zien:
| de koters | de kleuters | de kids | |
| met | 27.700 | 402.000 | 4.800.000 |
| voor | 30.900 | 766.000 | 4.430.000 |
| moesten | 13 | 15.200 | 39.800 |
| moeten | 3.280 | 65.700 | 106.000 |
Ook kids blijkt een voorkeur te hebben voor met en voor ('Gezellig samen met de kids bezig zijn' klinkt veel gewoner dan 'De kids moesten erom lachen'), maar kids komt in het Nederlands nu eenmaal veel meer voor dan koters en daarom ook in die constructie. Kleuters laat een veel evenwichtigere verdeling zien. Koters moeten in onze taal zelden of nooit wat en dat maakt hun verschijnen in een bijbelmovie dan ook ongepast.