Direct Duidelijk: Onze Taal helpt overheidsorganisaties helder te communiceren
‘U dient deze kosten derhalve tijdig te voldoen.’ Dit is zomaar een zin uit een tekst van de overheid. De zin is kort, maar zal toch niet voor iedereen direct duidelijk zijn, omdat er woorden in staan die weinig voorkomen in dagelijkse gesprekken (‘dient’, ‘derhalve’, ‘voldoen’) en ‘tijdig’ een vage aanwijzing is. Via het project Direct Duidelijk helpt Onze Taal ambtenaren om duidelijker en toegankelijker te schrijven, zodat iedereen snapt wat de overheid bedoelt. Een duidelijke zin is bijvoorbeeld: ‘U moet het bedrag van € 78,- vóór 1 februari betalen.’
Wat is en doet Direct Duidelijk?
Eind 2018 lanceerde minister Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met de Taalunie en het Netwerk Begrijpelijke Overheid de campagne Direct Duidelijk. Het doel hiervan was om overheidsorganisaties te helpen en te stimuleren om duidelijke taal te gebruiken. Dat is in 2019 al goed gelukt:
- Verschillende gemeenten hebben de Direct Duidelijk-deal ondertekend om te benadrukken dat het onderwerp hoog op hun agenda staat;
- Het campagneteam heeft hulpmiddelen gemaakt om aan de slag te gaan met duidelijke communicatie, zoals tips en checklists voor teksten en beelden;
- Er is een groot netwerk opgebouwd waarin organisaties ervaringen en tips uitwisselen.
Dat laatste gebeurde tijdens bijeenkomsten verspreid door het land, maar ook via een nieuwsbrief, op LinkedIn en op directduidelijk.nl.
Het campagnejaar werd vorige week afgesloten met de uitreiking van de Direct Duidelijk-prijzen voor ‘de beste aanjager van direct duidelijke overheidstaal’ en ‘de best schrijvende ambtenaar’.
Is het werk dan nu klaar? Zeker niet! Een groot aantal overheidsorganisaties heeft zich nog niet bij Direct Duidelijk aangesloten en er zijn nog te veel overheidsteksten die niet door iedereen worden begrepen. Om die reden heeft minister Knops de Direct Duidelijk Brigade opgericht. Die bestaat uit een groep experts en ambassadeurs die het land in trekken om organisaties te informeren en te ondersteunen. Bovendien stelt Knops geld beschikbaar om hulp van taalcoaches en trainers in te huren.
De rol van Onze Taal
Onze Taal is vanaf het eerste uur betrokken bij Direct Duidelijk en blijft het initiatief dit jaar steunen als lid van de Direct Duidelijk Brigade. We vinden het belangrijk dat iedereen in Nederland mee kan doen en dat lastige teksten daarvoor geen struikelblok zijn. We hebben dagelijks contact met mensen die worstelen met taalgebruik en zien het als een belangrijke taak om niet alleen hén te helpen een tekst te schrijven of begrijpen, maar vooral ook om ambtenaren te helpen toegankelijker te schrijven. Taaladviseur Lydeke van Os vertelt er in een interview op het LinkedIn-kanaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken het volgende over:
Schrijf je nu ‘meld u aan’ of ‘meldt u aan’? En is ‘je’ beter dan ‘u’? Met dit soort vragen bellen of mailen mensen naar Onze Taal. Ik help iemand in zo’n telefoongesprek of per mail verder. Door dat persoonlijke contact weten we goed wat mensen wel of niet begrijpen. Die kennis zetten we in de Direct Duidelijk Brigade sterk in voor collega’s bij gemeenten die met taal bezig zijn. In workshops op regiobijeenkomsten van ambtenaren bijvoorbeeld. Daar gaan we aan de slag met eigen brieven waaraan ze twijfelen. Of die ze juist goed vinden, met daarbij de vraag of dat ook echt zo is. Vaak blijkt het struikelblok dat zij zich niet genoeg verplaatsen in de mensen voor wie ze schrijven.
Maar er zijn ook mooie voorbeelden! Zoals van gemeenten die verschillende versies van een brief maken om goede en ook minder goede lezers te bereiken. Of ze maken een filmpje in plaats van een brief, bijvoorbeeld voor jongeren of laaggeletterden. Zo sluit je beter aan bij de taalvaardigheid van mensen. Iedereen moet tenslotte kunnen meedoen, en kunnen begrijpen wat de overheid zegt en schrijft. De Direct Duidelijk Brigade helpt overheidsorganisaties op weg.”
Wil je ook iets doen voor de Direct Duidelijk Brigade of heb je juist hulp nodig? Kijk op directduidelijk.nl/brigade.