Ooit hadden auto's gaslantaarns als verlichting. Die lantaarns moest je nog echt ontsteken: de vlam moest aan. Maar dan praten we over meer dan honderd jaar geleden.
Nu, in 2014, kun je bij tunnels gek genoeg nog steeds borden vinden met de tekst: 'ontsteek uw lichten'. Zelfs bij nieuwe tunnels verschijnen ze - het zal wel zijn omdat het om een officieel vastgesteld verkeersbord gaat.
Maar toch is het raar. 'Licht(en) aan' of 'verlichting aan', of wat langer: 'doe uw verlichting aan', zou toch een stuk beter aansluiten bij het huidige Nederlands. Wanneer zou dat eens veranderen? En moet dat niet met meer vastgeroeste teksten gelden, waarvan het toch belangrijk is dat ze zonder omweg begrepen worden (denk aan 'licht ontvlambaar')?
Of moeten we zulke uitingen beschouwen als vaste formules, die niet meer letterlijk herkenbaar hoeven te zijn - van het genre 'de telefoon ophangen', 'voor de buis zitten' en 'kaartjes knippen'? We horen graag de voors en tegens!
('Ontsteek uw lichten' komt overigens ook aan de orde in het boek Je hebt 1 vriend die vandaag jarig is.)
Taaladviesdienst
Wilt u een reactie plaatsen? Accepteer dan eerst onze cookies.
Reacties Er zijn 4 reacties
F. Bakker
Staan er bij de tekst ‘Ontsteek uw lichten’ vaak geen pictogrammen? Pictogrammen zijn internationaal het duidelijkst. Ook voor Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs die vaak (ook) geen Engels kennen.
Schiphol is een slecht voorbeeld voor tweetaligheid, omdat dat nogal eens het Nederlands weglaat.
Bert van der Moer
Veiligheid en zeker in het verkeer is gebaat bij optimale duidelijkheid. Je leven kan ervan afhangen. Dus verkeerstekens, met name met tekst, mogen geen of bijna geen andere intrepretatie tot gevolg hebben.
Daarom acht ik het van belang dat een commissie inventariseert welke teksten in het verkeer een rol van betekenis vervullen en op basis van argumenten verbeteringen voorstellen. Overweging verdient het toevoegen van in het Engels vertaalde tekst. Net zo als de bewegwijzering op Schiphol. Dit omdat er in toenemende mate verkeersdeelnemers uit het buitenland in Nederland hun weg vinden.
Verkeersborden dienen veiligheid nu en morgen te bevorderen en niet die uit het verleden. Innovatie is geboden.
F. Bakker
Sporen van het verleden geven de taal juist sjeu. ‘Ontsteek uw lichten’ klinkt misschien wat ouderwets, maar is voor iedereen duidelijk. Geen reden om dit overboord te gooien.
Onze taal stikt van verwijzingen naar verouderde zaken. Bedenk dat zelfs alledaagse woorden op de keper beschouwd (wie weet nog wat een ‘keper’ is) behoorlijk ouderwets zijn.
Neem ‘kapstok’. Wie draagt er nog een kap en hoe vaak is een kapstok nog echt een stok? Een ‘slagboom’ is nu meestal geen houten paal (gewezen boom), maar van metaal. Een leertje in de kraan is nu is niet van leer, maar van rubber. En wat te denken van ‘dashboard’, een woord uit de koetsentijd: een plank om achter weg te duiken als de modderspetters je om de oren vlogen.
Allemaal afschaffen? Een moderniseringswasbeurt zou grote verwarring veroorzaken en onze taal een stuk sterieler maken.
Carel Haisma
Ik heb eens een buitenlandse vrouw, die Nederlands leerde geholpen met het theorie-examen voor haar rijbewijs. Dan schrik je hoeveel jargon er in het verkeer wordt gebruikt. Ik moest heel veel woorden voor haar ‘vertalen’ naar hedendaags Nederlands.
Wat dacht u van ‘uitholling overdwars’?