Page 34 - OnzeTaal_juni2021_HR
P. 34
BOEKEN
Over nieuwe uitgaven in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent
niet dat de redactie ze aanbeveelt. Prijzen onder voorbehoud. RAYMOND NOË
JAPANS SCHRIJVEN achttiende eeuw – heeft taalkundige
Wie aan het eind van dit Japan-nummer Nicoline van der Sijs nu nauwgezet
denkt: en nu wil ik ook Japans leren, beschreven in haar even doorwroch-
kan terecht in Japanse karakters schrijven te als leesbare Taalwetten maken en
voor dummies, waarmee je stap voor vinden (waarvoor haar boek Taal als
stap ruim honderd belangrijke kanji- mensenwerk uit 2004 de basis vormt).
pictogrammen leert schrijven – en Ze beschrijft de invloed van nationale
uiteraard leer je ook wat ze betekenen. (taal)trots, de rol van bijbelvertalingen,
Al doende steek je daarnaast het een literaire schrijvers en de wetenschap, en
en ander op over de Japanse uitspraak de inbreng van de verschillende Neder-
en grammatica. boekdrukkunst steeds meer teksten landse dialecten en het Duits. Vervol-
Japanse karakters schrijven voor dummies verspreid werden, en niet langer het gens gaat ze in op de beregeling zelf, in
van Hiroko Chiba en Vincent Grépinet Latijn de taal was van onderwijs en hoofdstukken over spelling, uitspraak,
is een uitgave van BBNC en kost wetenschap, maar het Nederlands, de grammatica en woordenschat – en ten
€ 14,99 (gelijmd, 92 blz.). volkstaal. Vervolgens ontstond in de slotte komen ook recente ontwikkelin-
ISBN 97890 453 5735 5 zeventiende en achttiende eeuw bij gen aan bod, zoals de (steeds grotere)
geleerden de neiging om de regels van verschillen tussen de standaardtaal in
de standaardtaal tot ‘taalwet’ te bevor- België en Nederland.
TAALWETTEN deren. Taalwetten maken en vinden. Het ontstaan
Vroeg in de zestiende eeuw ontstond Deze ontstaansgeschiedenis van de van het Standaardnederlands is ver-
in de Lage Landen het streven naar standaardtaal – van de eerste aanzet- schenen bij Sterck & De Vreese en
standaardisering van de taal – dat was ten in de Renaissance tot het ‘vast- kost € 39,95 (gebonden, 624 blz.).
handig in een tijd waarin er door de timmeren’ ervan in de zeventiende en ISBN 978 90 5615 713 5
WAT ZEGGEN ZE WAAR? MIET OOMS
Steen - papier - schaar
tel, je bent met z’n tweeën en er Brussel beweren dat hun versie, schaar -
Smoet iets worden gedaan, bijvoor- steen - papier, de enige juiste is.
beeld koffiezetten. Wie moet dat dan In het Japans is het trouwens guu -
doen? Een manier om dat te bepalen paa - choki, en dat zijn een soort
is een vrij bekend spelletje waarbij bei- onomatopeeën. Guu geeft het geluid
den tegelijkertijd een vuist maken, drie weer van iets samenknijpen (vuist),
woorden zeggen en dan ófwel een vuist paa wordt gezien als het geluid van
houden (‘steen’), een vlakke hand ma- openen (van je hand in dit geval) en
ken (‘blad’ of ‘papier’) of de wijsvinger choki is een knipgeluid.
en middelvinger uitsteken (‘schaar’).
Wie de schaar uitbeeldt, wint van de- blad - steen - schaar
gene die een vlakke hand laat zien schaar - steen - papier
(de schaar knipt het papier), maar ver- steen - papier - schaar
liest van degene met de vuist (want een
steen maakt de schaar bot). De vlakke
hand wint van de vuist (want papier
vouwt zich om de steen heen). De
vraag is nu: welke drie woorden zeg je
in het begin, en in welke volgorde?
ONZE TAAL 2021 — 6 zijn kindertijd kent, is het steen - papier
In Nederland is men het er roerend
over eens: voor wie het spelletje sinds
- schaar. De mensen die het veel later
hebben leren kennen via Amerikaanse
tv-series, bezigen de Engelse versie:
rock - paper - scissors.
In het grootste deel van Vlaanderen
wordt blad - steen - schaar gebruikt,
maar de jongeren (en hun ouders)
34 uit de regio Antwerpen, Mechelen en
