Page 34 - OnzeTaal_dec2020_HR

BOEKEN

Over nieuwe uitgaven in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent
niet dat de redactie ze aanbeveelt. Prijzen onder voorbehoud. RAYMOND NOË

VAN ALLES OVER LETTERS uiteen “hoe de wereld van onze zin- betekenis) opgenomen in De taal van
Alles begint met A is een mooi en bij- tuigen zich vormt, hoe ons voorstel- het nieuwe normaal. Hierin zijn ook
zonder boek, waarin letterkenner lingsvermogen tot stand komt, hoe vijftig columns te vinden waarin Den
Diedrik van der Wal een gevarieerde de zintuiglijke wereld in een bespreek- Boon woorden en ontwikkelingen toe-
en zeer leesbare verzameling bijzon- bare wereld transformeert, en hoe we licht – zo wijst hij erop dat de nieuwe
derheden en wetenswaardigheden de inhoud van ons bewustzijn op dat woorden in drie categorieën vallen:
over de letters van ons alfabet heeft van een ander kunnen afstemmen”. medische termen, lockdownwoorden
gebundeld. Het is een soort letter- De magie van taal. Brein en bewustzijn, en ‘de taal van het nieuwe normaal’.
encyclopedie, geïllustreerd met mooie wijzelf en de Ander, taal en werkelijkheid De taal van het nieuwe normaal.
en grappige afbeeldingen, die niet de is een uitgave van Eburon en kost Corona in 1000 en enige woorden is
pretentie heeft om wetenschappelijk € 29,95 (gelijmd, 356 blz.). een uitgave van De Weideblik en
of volledig te zijn, maar waarmee de ISBN 978 94 6301 310 9 kost € 12,50 (gelijmd, 120 blz.).
auteur vooral zijn fascinatie voor de ISBN 978 90 7776 790 0
faits divers en petites histoires van WOLLIG TAALGEBRUIK
de letter-kunde wil overbrengen. Zo In deze tijden van tanend respect ONZINWOORDEN
lezen we onder de i onder meer dat voor functies en instituties gaat het, In 2013 verscheen De alfabetweter van
deze letter samen met de o de bouw- aldus de auteurs van het boek Weg met Fedor van Eldijk en Onze Taal-colum-
steen van de rest van het alfabet is, wollig!, steeds meer om persoonlijk nist Ronald Snijders, een boek met
dat de i door zijn vorm als symbool gezag – en dat versterk je met een fantasiedefinities bij duizend vooral
voor mannelijke viriliteit beschouwd duidelijke boodschap, en niet met niet-bestaande woorden als freudauto-
wordt (maar ook geassocieerd wordt wollig taalgebruik, oftewel “veel pra- maat en periferiefysicus. De pas ver-
met ‘klein in afmetingen’), waarom de ten maar niks zeggen”. Het boek is schenen opvolger heeft als titel De
i tegenwoordig een trendy voorvoegsel bedoeld als handreiking voor iedereen AlfabetBeter, en bevat ook weer dui-
is, waarom er een puntje op de i staat die het gevoel heeft dat haar/zijn zend onzinwoorden, maar deze keer
– en wat W.F. Hermans en Harry boodschap helderder en duidelijker zijn ze geordend volgens een nieuwe,
Mulisch van de i vonden. Van der Wal moet, maar niet precies weet hoe dat ‘verbeterde’ volgorde van het alfabet,
heeft tien jaar aan het boek gewerkt, te bereiken. Aan de hand van een aan- waarbij de gebruiksfrequentie van de
en dat zie je af aan de verzorgde in- tal praktijkgevallen laten de auteurs letters de volgorde bepaalt. Dit ‘alfa-
houd en de welgekozen illustraties – (beiden ‘spreektrainer’) zien hoe je dat betbeter’ begint met de E, de N en de
die werden vormgegeven door Piet wél voor elkaar krijgt (waarbij een A, en eindigt met de X, de Y en de Q.
Schreuders. goede voorbereiding goud waard Enkele van de opgenomen woorden:
Alles begint met A is een uitgave blijkt). Met tips, trucs en checklists. achtmerrie (‘nare droom waarin voort-
van De Harmonie en kost € 39,90 Weg met wollig! van Esther van der durend de n wegvalt’), kattenstrofe
(ingenaaid, 320 blz.). Voort en Huibert-Jan van Roest is (‘dat deel van het gedicht dat de kat
ISBN 978 94 6336 105 7 een uitgave van Haystack en kost betreft’) en lespreventie (‘maatregel
€ 17,50 (ingenaaid, 208 blz.). die leidde tot het niet-voortgezet
MAGIE VAN TAAL ISBN 978 94 6126 408 4 onderwijs’).
Net Koene is taalwetenschapper en De AlfabetBeter is een uitgave van De
filosoof, met een speciale belangstel- CORONAWOORDEN Harmonie en kost € 16,– (gelijmd, 
Wat de coronacrisis ook allemaal voor
ONZE TAAL 2020 — 12 we onze waarnemingen om in taal, en schat heeft er niet onder te lijden,
160 blz.). ISBN 978 94 6336 111 8
ling voor de relatie tussen taal en
ellende veroorzaakt, onze woorden-
werkelijkheid in ons brein: hoe zetten
hoe slagen we erin met die taal ge-
want daaraan worden vrijwel dagelijks
dachten en ideeën over te brengen op
nieuwe termen en begrippen toege-
voegd. Ton den Boon, hoofdredacteur
anderen? De taalprocessen die de ba-
sis vormen van ons bewustzijn, lijken
van de grote Van Dale, verzamelde
voor de argeloze taalgebruiker vanzelf
op zijn website Taalbank.nl. Zo’n dui-
te gaan, maar zijn voor de taalonder-
zend van die coronawoorden, van aan-
zoeker een bron van verwondering en plichtsgetrouw al die nieuwvormingen
onderzoek. In haar boek De magie van kuchen en aanrakingsvrees tot zorgheld
34 taal zet Koene voor een breder publiek en zwaaivisite, zijn nu (uiteraard met