Vertaalwoordenboek Vlaams-Duits
In de Dikke Van Dale staan steeds meer Vlaamse woorden, maar veel daarvan ontbreken in de grote vertaalwoordenboeken. Daar komt zeker en vast ooit verandering in, maar wat het Duits betreft wilden de universitaire docenten Emmanuel Waegemans en Hans-Werner am Zehnhoff daar niet op wachten. Het Vlaams, of Belgisch-Nederlands, is de taal van zes miljoen Vlamingen, en verdient daarom een actueel eigen vertaalwoordenboek, is hun mening. In hun woordenboek hebben ze veel woorden opgenomen uit het domein van overheid en politiek, maar ook uit het alledaagse leven (dampkap, droogkuis), het sociale leven (pint pakken, pensenkermis), en “de plastische taal van menselijke gevoelens” (ambetanterik, lullevent, machoefel). Het boek geeft de Duitse vertaling van zo’n 2300 woorden en uitdrukkingen.
Vlaams-Duits woordenboek / Flämisch-Deutsches Wörterbuch. Uitgeverij Garant, € 22,50 (168 blz.). ISBN 978 90 441 3977 8
Beeldwoordenboeken
De toch al omvangrijke reeks beeldwoordenboeken van Van Dale (met daarin talen als het Oekraïens, Pools, Chinees, Turks, Arabisch en Tigrinya) is onlangs uitgebreid met delen voor de Scandinavische talen Noors, Deens en Zweeds. De woordenboeken zijn bedoeld om je woordenschat uit te breiden en het idee is dat dat met plaatjes beter lukt. Elk beeldwoordenboek bevat thematische hoofdstukken (‘onderweg’, ‘eten en drinken’, ‘sport en fitness’), een hoofdstuk met culturele informatie, een lijst met handige zinnen (‘Jag har tandvärk’, Zweeds voor ‘Ik heb kiespijn’) en een werkwoordenoverzicht. Plus, voor als het met de plaatjes niet lukt, een register.
Beeldwoordenboek Nederlands/Deens, Nederlands/Zweeds, Nederlands/Noors van uitgeverij Van Dale kosten € 19,99 per deel (ca. 450 blz.). ISBN 978 94 6077 673 1 / 978 94 6077 671 7 / 978 94 6077 672 4
Taal van Wilders
Geert Wilders, leider van de Partij voor de Vrijheid, is een behendige taalgebruiker: hij weet te overtuigen met wat hij zegt. In het boek Kopvoddentaal analyseert Robbert Wigt (die eerder een boek schreef over het taalgebruik van Mark Rutte) hoe Wilders dat doet: met scherpe verbale vaardigheden en rake formuleringen. Maar er zijn meer ‘succesfactoren’: Wilders zorgt met wat hij zegt vaak voor reuring en amusement doordat hij goed aanvoelt op welke sentimenten hij moet inspelen. Dat doet hij met cynisme en humor, en daarmee scoort hij dan. Verder heeft hij er een handje van om nietige zaken uit te vergroten, waarbij hij dan ook nog eens weet hoe hij dingen moet zeggen zonder ze te zeggen, concludeert Wigt. Bovendien is hij er een meester in om tegenstanders met gerichte opmerkingen te ontregelen. Goede debaters als Rutte en Asscher konden hem aan – het is wachten op hun opvolgers.
Kopvoddentaal. De overtuigende taal van Geert Wilders. Uitgeverij Brooklyn, € 17,50 (128 blz.). ISBN 978 94 92754 70 7
Nederlands in Friesland
In Het Friese ‘Nederduits’ gaan de frisisten Reitze Jonkman en Arjen Versloot uitgebreid in op ‘de andere taal van Friesland’: het Nederlands. Die taal heeft daar (net als haar voorlopers) eeuwenlang bestaan naast het Fries, dat langzamerhand steeds meer naar het tweede plan werd verwezen. Het boek schetst de historie van deze tweede taal van Friesland vanaf de vijfde eeuw, en gaat ook uitvoerig in op de politieke, maatschappelijke en (taal)sociologische ontwikkelingen die die historie mede bepaald hebben. De ondertitel rept van “een beknopte geschiedenis”, wat ook niet anders kan als je vijftien eeuwen in een boek moet overzien, maar desondanks is het een kloeke studie van vierhonderd pagina’s.
Het Friese ‘Nederduits’. Beknopte geschiedenis van de Nederlandse taal in Fryslân. Uitgeverij Afûk, € 39,90 (408 blz.). ISBN 979 94 93318 51 9
Bestel Het Friese 'Nederduits' hier
En verder:
• 57 taalbijters. Lekker aan de slag met het vak Nederlands, van Cécile van de Pol. Lesideeën voor de bovenbouw om leerlingen op een leuke en uitdagende manier bezig te laten zijn met taal. Pienter Publishers, € 29,50 (144 blz.). ISBN 978 94 93 17171 8
• Sranantongo. Surinaams voor reizigers en thuisblijvers, van Michaël Ietswaart en Vinije Haabo. Taalgids én woordenboek voor het Sranantongo. Achtste, herziene druk. Walburg Pers, € 26,99 (272 blz.). ISBN 978 94 6456 601 7
• Letterrijk. Rebellie de letteren. Het alfabet van Rob Bakker. Geïllustreerde novelle waarin letters zichzelf bevrijden. “Orwelliaanse parodie op de Westerse maatschappij en de functie van de letteren”. Nobel Boeken, € 15,– (120 blz.). ISBN 978 90 83463 38 4
Alsjeblieft!
Dit artikel uit het mei/juninummer (2025) van Onze Taal kreeg je cadeau.