Op de foto zie je een groot hert staan burlen. Het krantenartikel gaat over de bronsttijd. De tijd waarin de herten bronstig zijn en burlen. De tijd ook waarin er wedstrijden worden gehouden in wie dat bronstgeluid het best kan imiteren. De kop bij het artikel luidt: ‘Bronstige hertenimitator’.
Taaladviseur Tamara
Bronstige herten en discrete antwoorden
Deze foto zit in de opfristraining spelling die ik de afgelopen jaren regelmatig heb gegeven. Omdat zo’n training vaak verplichte kost is in een organisatie en niet iedereen een spellingfetisj heeft, probeer je het als trainer een beetje leuk te maken. En dan sta je dus uit te leggen dat de krantenkop de suggestie wekt dat de (herten)imitator bronstig is. En dat alleen de spelling bronstigehertenimitator aangeeft dat iemand ‘bronstige herten’ imiteert.
Hoewel best aardig, blijkt het didactisch niet het beste voorbeeld. De jongste deelnemers ontgaat de grap, omdat ze het woord bronstig nog niet kennen. Dan kun je als taaladviseur denken: weg met die foto. Of je denkt: tijd om een stukje over de betekenis en herkomst van bronst te schrijven. Zo gezegd zo gedaan. Op donderdag staat het online en wordt ernaar verwezen in onze nieuwsbrief Taalpost.
Vrouwelijke dieren
Maandagmorgen. Ik begin de dag met het openen van mijn mailbox, om te kijken welke taalvragen en andere mails om een reactie vragen. Ik klik een reactie aan op het stukje over bronstig en sta meteen in de taaladvies-stand. Mijn oog valt op “bronstig ... Of hoe heet dat bij vrouwelijke dieren?”
Hm. Heb ik dat bekeken? Of bronstig alleen bij mannelijke dieren wordt gebruikt? Ik klik een woordenboek open en kijk opnieuw. Prisma meldt bij bronstig: “van dieren”. Van Dale: “van sommige dieren”. Dieren, niet specifiek mannetjes.
Ik ga terug naar de mail en druk op ‘beantwoorden’. Dan lees ik de volledige mail: “Ik voel me ook bronstig. Of hoe heet dat bij vrouwelijke dieren? Kan niet wachten om op je te springen ... Je meisje.”
Dit is helemaal geen taalvraag! Iemand heeft op ‘beantwoorden’ in plaats van ‘doorsturen’ gedrukt. Ik aarzel, maar besluit om toch maar even te laten weten dat de mail vermoedelijk voor iemand anders bedoeld was. En voor de vrouwelijke dieren suggereer ik naast bronstig: tochtig, hengstig, krols, loops of ritsig.
---
Tamara Mewe
---
Deze bijdrage is geschreven in het kader van het 35-jarig bestaan van de Taaladviesdienst, in november 2020.