Groot Dictee 2022 – de tekst

Groningen is zó

1. De vergelijking zij mij vergeven, maar seismologisch gezien heeft dit dictee een kracht van drie op de schaal van Richter, waarbij het epicentrum zich bij zin vier bevindt.
2. Groningen is nu voor velen jammer genoeg synoniem met aardbevingen, terwijl ik me nog levendig herinner hoe mijn fameuze juffrouw Van Leuken ons, naïeve lagereschoolleerlingen, apetrots meldde dat er in Slochteren een immense gasbel was aangeboord; we vierden het met gazeuse en mariabiscuitjes.
3. Haastje-repje werd Slochteren toegevoegd aan het schoolrepertoire van Nederlandse wapenfeiten, waarin Groningen sowieso al glorieerde; schud mij uit mijn slaap wakker en ik schud het nog zo uit mijn pyjamamouw: Hoogezand-Sappemeer, strokarton en aardappelmeel.
4. Inmiddels zijn de vermelde plaatsen samen met drieëntwintig andere via politiek knip-en-plakwerk opgegaan in de fusiegemeente Midden-Groningen, zoals tig Nederlandse dorpen zonder gêne opgeofferd zijn aan de dikwijls met veel bombarie gepromote schaalvergroting.
5. Maar Groningen dus, Noordoost-Nederland, met in Ter Apel ook de veelbesproken asiellocatie, is veel meer dan de gasgerelateerde bevingen, die velen van angst bevingen en waarvan de schadeafhandeling danig getraineerd is.
6. Hartstikke mooi zijn bijvoorbeeld de wierden, kunstmatige plateaus van verschillende niveaus, waarvan de oudste dateren uit de ijzertijd.
7. En neem de authentieke zestiende-eeuwse vesting Bourtange met haar kasseienachtige plaveisel, waar ik ooit ineengevouwen in een motorzijspan mijn ribbenkast heb gekneusd.
8. En er is meer, waaronder de botanische tuin in Haren, met zijn flamboyante orchideeën, vleesetende zonnedauw en veelsoortige paddenstoelen, die onder bosschages omhoogschieten.
9. Er gaat werkelijk, zoals de slogan luidt, niets boven Groningen of tenminste niet veel, maar het gas dat eronder zit, houd* het daar.

* hou is ook juist

• We rekenen maximaal 2 fouten per woord – ook bij lange of complexe woorden als lagereschoolleerlingen en mariabiscuitjes. Bij combinaties van duidelijk bij elkaar horende woorden geldt dit maximum voor die hele woordgroep, bijvoorbeeld bij jammer genoeg en haastje-repje.  
• Namen en plaatsnamen tellen in principe niet mee, maar Van in Van Leuken moet wel met hoofdletter en Noordoost-Nederland moet ook goed gespeld worden. Let op: Midden-Groningen is een plaatsnaam, dus die telt in principe niet mee bij de telling. Plaatsnamen moeten wel met een hoofdletter beginnen; een kleine letter is 1 fout.
• Een streepje is alleen juist als dat verplicht is volgens de spellingregels. Extra streepjes voor de duidelijkheid gelden als fout: 1 fout per streepje.
• Een woord mag niet worden afgebroken aan het einde van een regel. Dit geldt ook als 1 fout (per keer).
• Als iemand een woord niet heeft opgeschreven: 2 fouten. Is het iets heel korts zonder enig spellingprobleem (lidwoord, voorzetsel e.d.): 1 fout.
• Er mogen geen woorden worden afgekort (bijv. bijv. i.p.v. bijvoorbeeld).
• Leestekens die niets met spelling te maken hebben, zoals komma’s en dubbele punten, tellen niet mee in de beoordeling. Tekens binnen een woord – d.w.z. apostrofs, koppeltekens, accenten en trema’s – dus wél.
• Getallen moeten in letters en niet in cijfers. Dus als iemand 23 schrijft in plaats van drieëntwintig, telt dat als 2 fout.