Jaarverslag 2004 Genootschap Onze Taal

Ledental en financiële situatie

Het ledental van het genootschap daalt sinds 1998 met enkele procenten per jaar. Ook in 2004 was er een lichte terugval: het aantal leden nam met 1,7% af van 39.633 eind 2003 tot 38.955 op 31 december 2004. De malaise in de tijdschriftensector houdt aan, de bereidheid om zich aan een vereniging te binden neemt verder af, en tot slot wordt er steeds minder tijd genomen om (een steeds groter aanbod aan teksten) te lezen. Door de contributieverhoging van 1-1-2004 (naar € 21) en het aantrekken van de economie werd het jaar 2004 afgesloten met een positief resultaat van € 22.755. De economische ontwikkeling had onder meer haar invloed op de inkomsten van de Taaladviesdienst (€ 18.342 meer dan begroot) en op de advertentie-inkomsten (€ 9.166 meer dan in de begroting voor 2004).

Maandblad Onze Taal

De jaargang 2004 bestond uit tien nummers met in totaal 368 pagina's. De in 2003 ingevoerde veelkleurendruk bleef ook in 2004 veel waardering oogsten. In 2004 is onder meer aandacht geschonken aan intonatievervlakking in het Nederlands, de Gooise r, frequentie als norm voor taalveranderingen, voornamen, mooie woorden, leeftijdsaanduidingen, straattaal, schelden, het ontstaan van plaatsnamen, de invloedrijkste taalgebruiker van het Nederlands, vraagintonatie, de eigen weg van het Nederlands in Vlaanderen, de Nederlandse Taalunie, spelling, veranderingen in 't kofschip, de inleiding van toespraken, en spreeksnelheid. Bovendien is er – aan de vooravond van de introductie van de Nieuwe Bijbelvertaling – een themanummer uitgebracht dat geheel gewijd was aan bijbeltaal en de Nieuwe Bijbelvertaling. Voor dat nummer bestond opvallend veel belangstelling, ook bij de media.

Beschermvrouwe

Op 20 maart 2004 is koningin Juliana, beschermvrouwe van het genootschap, overleden. Dit betekent een groot verlies voor de vereniging. Aan haar betrokkenheid bij het genootschap is aandacht geschonken in het meinummer.
Taaladviesdienst

In 2004 kwamen er 16.037 verzoeken om taaladvies binnen, een stijging met 1056 t.o.v. 2003, oftewel 7%. De groei zit nagenoeg geheel in de verzoeken die elektronisch binnenkomen via het Taalunieversum van de Nederlandse Taalunie. Het leeuwendeel van de vragen wordt nog steeds per telefoon gesteld: 69% (in 2003: 74%). Het volgende overzicht geeft het aantal verzoeken in de afgelopen jaren weer:

De dienst bracht 413 vragen en opdrachten in rekening, met een opbrengst van € 64.372, een stijging van 46% t.o.v. 2003 (€ 44.002). Het 0900-nummer leverde daarenboven € 12.043 op. De Taaladviesdienst werkte ook in 2004 mee aan een project van de Nederlandse Taalunie, waarvoor een vergoeding werd verkregen van € 42.948. Bij de Taaladviesdienst waren in 2004 vier taaladviseurs werkzaam, met gemiddeld een aanstelling van 34 uur per week.

Onze Taal op internet

De belangstelling voor de website van Onze Taal neemt nog steeds toe. Eind 2004 bood www.onzetaal.nl aan bezoekers onder meer 920 kant-en-klare taaladviezen en verder dagelijks ververste taalnieuwsberichten. Gemiddeld werd de website 4262 keer per dag bezocht, een stijging met 63% ten opzichte van eind 2003. Via het elektronische inschrijfformulier op de website van Onze Taal kwamen in 2004 1535 aanmeldingen van nieuwe leden en cadeau-abonnementen binnen.

Taalpost

De elektronische nieuwsbrief Taalpost, die drie keer per week gratis toegestuurd wordt aan belangstellenden, is in 2004 doorgegroeid tot 14.165 abonnees. Taalpost is niet alleen een heel directe en actuele nieuwsvoorziening, maar als medium ook heel geschikt om direct oproepen, vragen of aanbiedingen aan de lezers voor te leggen. De redactie wordt nog altijd gevormd door een medewerker van Onze Taal (Marc van Oostendorp) en een van Van Dale (Ludo Permentier).

Leerstoel Taalverzorging

In december 2004 is de bijzondere leerstoel Taalverzorging, die vanwege het Genootschap Onze Taal werd bekleed door prof. dr. J. Renkema, na de voorziene periode van vijf jaar beëindigd. Het genootschap had en heeft niet de financiële middelen beschikbaar om de leerstoel te continueren.

Overige activiteiten

In 2004 werd verder:

• een selectie uit de succesvolle rubriek 'Ruggespraak' gebundeld in het boekje Door rood en spook gereden;
• voor de twaalfde keer de Taalkalender Onze Taal gepubliceerd;
• overeenkomstig het met de Nederlandse Taalunie gesloten contract tegen een projectvergoeding wederom bijgedragen aan het project 'Taaladvies on line';
• het 75-jarig jubileum in 2006 voorbereid;
• overgeschakeld op een geheel nieuw systeem voor het beheer van de ledenadministratie;
• een nieuwe accountant aan het genootschap verbonden (Lodder & Co.) voor het samenstellen van de jaarrekening, en de loonadministratie ondergebracht bij een extern bureau;
• Onze Taal tegen kostprijs beschikbaar gesteld aan leraren Nederlands in Suriname.

Bij het secretariaat van het genootschap waren eind 2004 13 medewerkers in vaste dienst (voor gemiddeld 28 uur per week), met in totaal een formatieruimte van 9,3 voltijdse medewerkers.

Het bestuur van het genootschap dankt alle medewerkers voor hun grote inzet en betrokkenheid in het jaar 2004.

Den Haag, april 2005
C.M. le Clercq-Meijer
secretaris