Jaarverslag 2003 Genootschap Onze Taal

Ledental en financiële situatie

Het genootschap heeft na vier jaar van teruggang ook in 2003 te maken gekregen met een verminderend ledental. Het aantal leden nam met 2,7% af van 40.750 eind 2002 tot 39.633 op 31 december 2003.
De algemene economische malaise had in 2003 direct haar invloed op een aantal activiteiten en inkomsten van het genootschap. Zo lag het hele jaar de opbrengst uit advertenties in het tijdschrift lager dan in 2002 (- € 10.000), liep een aantal maanden het betaalde werk van de Taaladviesdienst terug (- € 9.000), en daalden de rente-inkomsten sterk (- € 9.000). De vereniging sloot mede door deze invloeden het jaar af met een negatief saldo van € 29.527. De financiële gang van zaken was in het najaar van 2003 voor het bestuur aanleiding om de contributie voor de leden per 1 januari 2004 te verhogen van € 19,- naar € 21,-.

Maandblad Onze Taal

De jaargang 2003 bestond uit tien nummers met in totaal 356 pagina's. De opmaak in zwart-wit met één steunkleur werd vervangen door veelkleurendruk, waardoor het maandblad een aantrekkelijker uiterlijk kreeg. Ook de verpakking werd gewijzigd: de papieren wikkel werd na vele decennia vervangen door een folie van kunststof.
In 2003 kwamen als belangrijke thema's onder meer aan bod de schrijfstijl van ambtenaren, de didactiek van het Nederlands, taalergernissen, kindertaal, directmail, het onderwijs in allochtone talen, de woordenschat van de Golfoorlog, Poldernederlands, de taal van roddelbladen, scrabble, de (on)veranderlijke betekenis van woorden, taal in Europa, de uitspraak van het Nederlands, de retoriek van slagzinnen, voorzetsels, identificerende schrijfstijlen, Nederlands op school, taalverschrijvingen op de pc, versimpeling van het Nederlands, en ten slotte de vraag of Vlamingen het Nederlands beter beheersen dan Nederlanders.

Congres 2003

Op zaterdag 8 november hield het genootschap in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam zijn 24ste tweejaarlijkse congres. Onder de titel 'Zin en onzin van jargon' werd in zes lezingen, gelardeerd met drie optredens, ingegaan op de positieve en negatieve aspecten van jargon. Ongeveer 1500 leden woonden in een uitverkocht theater het congres bij – enkele honderden belangstellenden moesten helaas teleurgesteld worden omdat toegang niet meer mogelijk was. Op het congres reikte de Stichting Let Op Uw Taal voor de zesde keer de Groenman-taalprijs uit, deze keer aan Jan Mulder. Voor de financiering van het congres wist het genootschap subsidies te verkrijgen van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, van het Prins Bernhard Cultuurfonds, het VSBfonds, de Van den Berch van Heemstede Stichting, en de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting.

Taaladviesdienst

De behoefte aan taaladvies blijft verder toenemen. In 2003 kwamen er 14.981 verzoeken om taaladvies binnen, een stijging met ruim 10% ten opzichte van 2002. Het leeuwendeel van de vragen komt per telefoon binnen: 81%. Voor het overige heeft e-mail de briefpost bijna volledig verdrongen (1786 e-mails tegenover 75 brieven). Het volgende overzicht geeft het aantal verzoeken in de afgelopen jaren weer:

De dienst bracht 340 vragen en opdrachten in rekening, met een opbrengst van € 43.603. Het 0900-nummer voor telefonische vragen leverde daarenboven € 11.152 op. De Taaladviesdienst werkte ook in 2003 – in combinatie met een Vlaamse zusterdienst – mee aan het project 'Taaladvies on line' van de Nederlandse Taalunie, waarvoor een projectvergoeding werd verkregen van bijna € 42.000. Bij de Taaladviesdienst waren in 2003 4 taaladviseurs werkzaam, met in totaal een formatieruimte van 17 dagen per week.

Onze Taal op internet

De website van Onze Taal heeft met een zeer breed scala aan informatie een gezaghebbende plaats verworven op internet. Eind 2003 bood www.onzetaal.nl aan bezoekers onder meer 886 gratis taaladviezen; verder is het dagelijks ververste taalnieuws een unieke voorziening in de taalwereld. Gemiddeld werd de website ongeveer 3000 keer per dag bezocht. Via het elektronische inschrijfformulier op de website van Onze Taal kwamen in 2003 1544 aanmeldingen van nieuwe leden binnen.

Taalpost

Het abonneebestand van de elektronische taalnieuwsbrief Taalpost, die drie keer per week gratis toegestuurd wordt aan belangstellenden, was eind 2003 gegroeid naar 11.000 abonnees. De redactie wordt gevormd door een medewerker van het Genootschap Onze Taal (Marc van Oostendorp) en een van Van Dale Lexicografie (Ludo Permentier).

Leerstoel Taalverzorging

In 2003 was prof. dr. J. Renkema in opdracht van het Genootschap Onze Taal voor het vierde jaar werkzaam als bijzonder hoogleraar Taalverzorging aan de Universiteit van Tilburg.

Overige activiteiten

• In 2003 verscheen voor de elfde keer de Taalkalender Onze Taal.
• In 2003 ging een driejarencontract in dat het genootschap met de Nederlandse Taalunie heeft afgesloten voor deelname aan het project 'Taaladvies on line'. De Taaladviesdienst van Onze Taal draagt in de periode 2003-2005 tegen een projectvergoeding bij aan deze uitgebreide taaladviesvoorziening van de overheid.

Bij het secretariaat van het genootschap waren eind 2003 12 medewerkers in dienst (voor gemiddeld 3,75 dagen per week), met in totaal een formatieruimte van 9,5 voltijdse medewerkers.

Het bestuur van het genootschap dankt alle medewerkers voor hun grote inzet en betrokkenheid in het jaar 2003.

Den Haag, april 2004
C.M. le Clercq-Meijer