Marjo van Koppen en Marlou Rasenberg over kattentaal en het Onze Taal-congres
Marjo van Koppen is senior onderzoeker aan het Meertens Instituut en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Marlou Rasenberg werkt als postdoc bij het Meertens Instituut. Op het Onze Taal-congres spreken zij over hun onderzoek naar communicatie tussen kat en mens. Wat kunnen we precies verwachten?
Emma Kerssemeeckers“Het onderzoek dat wij doen, gaat over de interactie tussen mens en dier en hoe dat er precies uitziet. Wat doet een kat en hoe reageert een mens daarop?
Om deze vragen te beantwoorden, analyseren we hoe kat en mens samenleven. Elk huishouden heeft een andere routine, waardoor katten in het ene huis een ander signaal geven wanneer zij eten willen dan in het andere huis. En deze signalen komen niet zomaar tot stand; er moet echt door beide partijen voor gewerkt worden.
Ook kijken we naar de abstracte patronen die hieronder liggen. Je moet bijvoorbeeld allereerst de aandacht vragen. Als mens zul je al snel wuiven of iemands naam roepen. Katten kunnen dat niet, dus zij zullen mauwen of ergens aan krabben. Het onderliggende doel komt overeen, maar de invulling verschilt.
We kijken op een hele andere manier naar taal dan de meeste taalwetenschappers. In de wetenschap komt al snel de vraag naar boven hoe we taal nu precies moeten definiëren. Is taal iets wat alleen mensen hebben, of mogen we de communicatie van en met dieren ook taal noemen?
Met onze presentatie willen we mensen meegeven dat taal veel meer omvat dan alleen maar gesproken taal. We praten niet alleen met onze mond maar ook met andere delen van ons lichaam. Dat zie je bij dieren heel goed. Dieren hebben geen verfijnde gesproken taal zoals mensen, maar kunnen wel met hun lichaam heel rijk betekenissen overbrengen. Het bestuderen daarvan is een interessante toevoeging aan taalkundig onderzoek.”