Een nieuw jaar is begonnen. Namens alle columnisten van Nederland nog de beste wensen. Maar wat zijn eigenlijk de beste wensen?
Daar heb ik onderzoek naar gedaan. Je hebt allereerst ‘prettige feestdagen en een gelukkig nieuwjaar’. Eventueel heb je ‘prettige kerst(dagen)’, maar deze Kerst was natuurlijk niet zo prettig, met iedereen op zichzelf of in superkleine kring. Dat wisten we al van tevoren, en dan ga je niemand ‘prettige kerstdagen’ wensen – dat is cynisch. Je zegt ook niet ‘prettig slavernijverleden’. Ook natuurlijk omdat je iemand niet iets kunt toewensen wat al geweest is.
Wat je ook kunt wensen is ‘een zalig kerstfeest en een goeie jaarwisseling’. Daar valt het een en ander op aan te merken. Zalig is een van oorsprong katholiek woord, zoals in zaligverklaring, bijvoorbeeld van een gebraden konijn: ‘Dit is een zalig gebraden konijn.’ Want bij katholieken gaat de liefde door de maag. Van ‘een goeie jaarwisseling’ spreken we als het jaar precies één jaar verder springt. 2020-2021 was wat dat betreft een goeie jaarwisseling. 2020-2019 zou geen goeie jaarwisseling zijn geweest. Je weet dus altijd pas achteraf of een jaarwisseling goed is verlopen. Maar dat is altijd met wensen, dat is ook het hele idee. Wat heb je nog meer? ‘Een zalig uiteinde.’ Dat heeft Beyoncé, hoor ik u denken. Dat vind ik eerlijk gezegd een beetje seksistisch, al hebt u natuurlijk volkomen gelijk. Maar ‘een zalig uiteinde’ is daarnaast ook een vrij karige wens, want het gaat enkel over die laatste uren van het oudejaar, dus als een welgemeend ‘zalig uiteinde’ niet gevolgd wordt door een stevig ‘gelukkig nieuwjaar’ is dat hetzelfde als iemand die je om 11.50 uur ’s ochtends nog een goedemorgen wenst. Het is too little, too late.
Na het uiteinde volgt dan 1 januari, en vanaf die datum krijg je van iedereen nog ‘de beste wensen’. Dat zijn in feite de wensen die over zijn van december. ‘We hebben de feestdagen weer overleefd’, hoor je menigeen zeggen, iedereen is sadder but wiser, het oude jaar staat bij het grofvuil en als erfenis klampen we ons met onze beste wensen vast aan de hoop op een beter jaar, wat in het geval van 2021 toch niet zo moeilijk moet zijn, zou je denken. 2020 legde de lat wel erg laag. Misschien dat de wensen van vorig jaar januari dan toch niet de beste waren.
RONALD SNIJDERS
(column uit het januarinummer 2021 van Onze Taal)
Lees meer over het januarinummer of word lid van Onze Taal!
Reacties Er zijn 12 reacties
Anton Mouwen
Al jarenlang schrijf ik op mijn kerstkaarten de wens:
“alle goeds” en meestal met de toevoeging: “vooral gezondheid in het komend jaar”.
Ik denk dat de aloude katholieke wens: “zalig kerstfeest en zalig nieuwjaar” dezelfde inhoud had en nog heeft.
Zalig in de zin van zich “wel bevinden”.
Dat wensten wij vroeger in Brabant elkaar toe.
Voor de meeste mensen klinkt “zalig ” wellicht te katholiek, waarmee ze zich niet meer willen vereenzelvigen.
De betekenis/gevoelswaarde van het woord “zalig” lijkt ook op “senang” in het maleis/Bahassa Indonesia.
Je senang voelen.
Dat gevoel wens ik iedereen toe voor het nieuwe jaar.
Anton Mouwen
Al jarenlang schrijf ik op mijn kerstkaarten de wens:
“alle goeds” en meestal met de toevoeging: “vooral gezondheid in het komend jaar”.
Ik denk dat de aloude katholieke wens: “zalig kerstfeest en zalig nieuwjaar” dezelfde inhoud had en nog heeft.
Zalig in de zin van zich “wel bevinden”.
Dat wensten wij vroeger in Brabant elkaar toe.
Voor de meeste mensen klinkt “zalig ” wellicht te katholiek, waarmee ze zich niet meer willen vereenzelvigen.
De betekenis/gevoelswaarde van het woord “zalig” lijkt ook op “senang” in het maleis/Bahassa Indonesia.
Je senang voelen.
Dat gevoel wens ik iedereen toe voor het nieuwe jaar.
Henk Nijhuis
Ik gebruik de uitdrukking “beste wensen” in het spraakgebruik ook vaak, zeker naar mensen, die ik niet zoveel spreek . . . mijn vriendin had daar een opmerking over en vond het een nietszeggende uitdrukking. Het wordt anders als ik een kaartje, mailtje of appje stuur . . . dan wordt het persoonlijker en ga ik de beste wensen specificeren, b.v. fijne / mooie / gezellige kerstdagen en een vuurwerkvrije / ... rijke jaarwisseling, waarna een gelukkig en gezond nieuwjaar, nog aangevuld met iets zeer persoonlijks.
Het belangrijkste is, dat je de ander wenst, dat het hem/haar in alle opzichten goed gaat. Ook de afsluiting van het bericht is bepalend, hoe je tegenover de geadresseerde staat. Je kunt dan kiezen tussen neutraal en persoonlijk, o.a. met Groeten / Groetjes / Hartelijke groeten / Lieve groet . . . en vast nog veel meer mogelijkheden.
Ik doe jullie graag allemaal de Beste Wensen . . . kan nog tot 25 januari !
Johanna Marks
Wat een rare opmerking om te stellen dat de kerstdagen dit jaar niet prettig zouden kunnen verlopen, omdat ze maar in (super)kleine kring kunnen worden gevierd. De conclusie zou zijn dat kerstdagen alleen fijn en prettig kunnen zijn als er hordes mensen in je huis eten en vooral drinken.
Het feit dat velen die dagen als een verplicht nummer zien en sommigen weer zeggen dat ze ‘het overleefd hebben’ zegt ook wel iets.
Je wenst iemand fijne of prettige kerstdagen, waarop die ander dan mag invullen wat voor hem/haar fijn of prettig is.
Gelukkig nieuwjaar lijkt een cliché. Maar in dat woord ‘gelukkig’ zit alles besloten. Als er geen liefde of genegenheid is, geen gezondheid, veel schulden, e.d. dan ben je niet gelukkig. Met iemand een gelukkig nieuwjaar te wensen, wens je dat al die bovenstaande niet-leuke dingen de ander bespaard blijven.
Ik heb vervolgens wel kritiek gelezen, wat niet zo moeilijk is, maar ik heb niets gezien wat de auteur mij dan zou willen wensen.
Als je iets persoonlijks wens toe te voegen doe het dan zoals ik het gedaan heb en wens al je dierbaren een ‘coronavrij 2021’.
Dat wens ik jullie ook allemaal toe.
Michiel ter Weer
Zoals Freek de Jonge als toenmalig lid van Neerlands Hoop in Bange Dagen ooit verkondigde “Het beste hou je voor jezelf”, vind ik die beste wensen nogal onbaatzuchtig; zo onbaatzuchtig zelfs, dat ik geneigd ben daar de nodige scheppen zout en aanverwante scepsis aan te koppelen met als gevolg dat al die de-beste-wensen-wensers bij mij al snel -terecht dan wel ten onrechte- in het laatje “dubieus tot onbetrouwbaar” belanden. Enerzijds klinkt “beste” natuurlijk uitermate vriendelijk en royaal, anderzijds bijzonder makkelijk en daarmee laat “beste” een zwaar, grauw zweem van desinteresse dalen over zijn eigen uitbundigheid.
Zelf probeer ik mijn familie, vrienden, kennissen, collega’s, discipelen en wat dies meer zij situatie- en gezondheidsconforme wensen in de maag te splitsen, daarmee blijk gevend van enige persoonlijke verdieping.
Jan Koning
@Leen: prachtig! En fijn dat je die met ons gedeeld hebt! Erg toepasselijk deze keer.
Leen
In de Taalstaat hoorde ik: “Gelukkig, nieuwjaar!”. Die komma doet wonderen.
Marjon
Ik denk bij zalig uiteinde altijd aan een begrafenis. Het definitieve uiteinde.
Rom Molemaker
‘De beste wensen’ is onzin. Er kan maar één wens de beste zijn.
Martien de Wit
Doodvermoeiend, die beste wensen. En zo overbodig ook. Misschien ben ik een rare snijboon, maar ik wens nooit iemand een slecht jaar of een nare Kerst. Dat vind ik niet aardig. Zelfs die nare cassière of die chagrijnige ambtenaar wens ik dat niet toe. Misschien hebben ze net iets vervelends te verwerken gekregen of voelen ze zich niet lekker die dag. Nou dan wens ik ze juist het allerbeste. En dat wens ik jullie ook allemaal. Maar dat spreekt vanzelf.