Het Groot Dictee, geschreven door Onze Taal-erelid Kees van Kooten, bevatte naast klassieke moeilijk te spellen woorden veel verwijzingen naar andersoortige taalkwesties. De Taaladviesdienst licht een aantal (niet alle) stijlfouten en grammaticale fouten en enkele moeilijke woorden uit. In de tekst vindt u links naar adviezen over die kwesties.
Een przewalskipaardenmiddel
- Na koffiegedronken* te hebben, begon het Groot Dictee. Niettegenstaande de taalcriticus Charivarius zijn macedoine 'Is dat goed Nederlands?', die verrukkelijke thesaurus vol linguïstische bêtises, publiceerde in 1940, zou het journaille anno hodie een raillerend exposé van onze pennenstrijd alsnog met dit piteuze zinnetje kunnen initiëren.
- Zulke lammenadige anastrofes vernoemde de criticaster naar zijn tante Betje, in wier postale verbiage een heel aantal zeugmata, polysyndetons en anakoloeten wiewauwde.
- 'Een heel aantal' is de contaminatie van 'een groot aantal' en 'heel veel'; vanavond irriteren wij ons aan spelfouten, mitsgaders aan menig grammaticaal quid pro quo - emendeer mij!
- Als men insinueert dat u heimwee heeft naar de leraar Nederlands als feniks, waarmee het zo is gegaan dat hij werkeloos achter de gerianiums zit, moet u niet paranoia reageren, aangezien die accusatie een vrijwel cliché is.
- Het was veelbetekend hoe elke media onwelwillig reflecteerde op de krankjorume tekst van het Koningslied, over wiens begeestering de godganse participatiemaatschappij** zich streste.
- U hoort ons inziens tot een van het gardekorps Nederlanders die menen dat de campertiaanse schrijfwijze van het adjectief verrukkelijk - het megafonetische neologisme vurrukkulluk - als voorkeurspelling*** te verkiezen had geweest.
- Het is niet zozeer een fetisj voor spelling als wel het tot in de finesses breidelen van grammaticale valstrikken dat ons steeds overnieuw beschermt tegen een Babels imbroglio; mits dit verifiërende przewalskipaardenmiddel de enige wapening tegen nepmailtjes concretiseert.
- Bijgevolg beseft u zich een pseudobancaire poging tot phishing zorgeloos te kunnen deleten dan u leest: 'Er is een inactieve activiteit op dit rekening plaatsgevonden.' Want zodan onze zuiderburen zeggen: Menen ligt dicht bij Kortrijk, maar verre van Waregem.
- * Volgens de jury los, maar koffiedrinken en ook koffiegedronken staat als één woord in het Groene Boekje. Beide spellingen schijnen goed gerekend te zijn.
- ** Het woord van het jaar was volgens Onze Taal participatiesamenleving. Participatiemaatschappij is een ander begrip.
- *** Voorkeursspelling is volgens de regels ook correct, maar die vorm staat niet in de woordenlijst van het Groene Boekje. De jury heeft beide schrijfwijzen goedgekeurd.
Leest u na het dictee liever ontspannen over de talloze aantrekkelijke aspecten van taal? Word dan nu lid van Onze Taal en lees ons vernieuwde tijdschrift!
Wilt u een reactie plaatsen? Accepteer dan eerst onze cookies.
Reacties Er zijn 31 reacties
Emmy
Hoera! Ik had maar 11 fouten, waarvan 5 spelfouten, merendeels in de woorden die ik niet kende.
Over de eerste zin is al veel gezegd, maar volgens mij houdt die op bij de punt achter Dictee (definitie van zin!).
‘Wij irriteren ons’ staat dus in zin 4.
Wat de stijlfouten betreft: ik vond ‘zodan’ zó vreselijk flauw! Ik had het goed, dus het is niet de kift, maar toch! En ‘inactieve activiteit’ (niet aangestreept) is op zichzelf grammaticaal correct, maar inhoudelijk nietszeggend. Maar daar hoefden we toch niet naar te kijken?
En het Latijn had ik, als classicus, goed, net als het Italiaans. Maar toch vind ik dat dit soort zeer ongebruikelijke woorden de grens van een Nederlands dictee overschrijden.
dieneke oranje
Ik was al opgehouden mee te schrijven met het Groot Dictee der Nederlandse Taal, aangezien er zeer veel buitenlandse (vooral van het Frans afgeleide) woorden in voor- komen en woorden die we nooit bezigen om ons nog verder af te leiden van wat heet onze moedertaal te zijn….. Toch maar de pen gepakt, omdat ik er wel vertrouwen in had, dat Kees van Kooten ons een dictee zou voorschotelen die behalve humoristisch ook wat “gewoner” zou uitpakken. Niets van dat al! Ik hoorde woorden die ik niet eens kon verstaan en ineens voelde ik me die buitenlander die zit te zwoegen op dictees die voor ons een fluitje van een cent zijn. Jammer! Volgend jaar kijk ik niet eens meer.
jacqueline
Ik stel voor Frits Spits volgend jaar het Groot Dictee te laten schrijven.
Dan komt het allemaal weer goed.
w. van der velden
Tsja. Een dictee kan wel een begin hebben, maar niet beginnen (of kinderen krijgen). Klaarblijkelijk een verzwegen onderwerp (begon men met het Groot Dictee).
Theo
Ik vind het verfrissend dat Van Kooten aandacht vraagt voor krompraat. Die in het Dictee te ontdekken, mag van mij een onderdeel blijven. Maar zijn overdaad aan nauwelijks bekende woorden benam me het zicht op zeker enkele gevallen van krompraat. Zoals anderen al schreven: Waarom bij de nabespreking niet álle gevallen van krompraat in de eerste zinnen genoemd?
Voorstel: een volgende keer maximaal 2 exoten en verder enkel alledaagsere woorden - daaronder zijn er genoeg die spellingsproblemen opleveren - in zinnen, waarvan een duidelijk aangegeven aantal zinnen taalkundig niet kloppen.
bob powers
Dit heeft weinig met ‘echt’ taal te maken. Misschien een leuke spelletje voor puzzelaars, taal ‘freaks’en pietluts…........meer niet.
sonja
Hoe kan het dat er gezegd wordt: vanavond irriteren wij ons…???
En dan mag je daarna de taalfouten eruit halen. Daarmee was ik bij zin 3 (irriteren) al begonnen. Voor het eerst in 20 jaar ben ik halverwege gestopt.
De opzet is leuk. Schrijven en de fouten eruit halen, maar maak dan een dictee dat vanaf het begin boeit.
Johan Hoekstra
Het was een Dictee Plus, dit keer. Meer, veel meer dan spelling sec, want er was ook stijl en grammatica in verstopt. Niet alleen fouten vermijden, maar ook fouten aanwijzen, en dat soms ook nog eens gecombineerd met spellingsvalkuilen. Dat dubbelkarakter maakte het tot een heuse hersenkraker. Het traditionele gejeremieer (‘Bestáán die woorden echt?’ tot de argumenten ad - Van Kooten- hominem) vormt een stereotiep mozaïek van het taalniveau heden ten dage. Het mankeert er nog maar aan dat een briesende tribuun schande roept over dit met belastinggeld betaalde elitaire taaldivertissement! Als repliek ware beter: ‘Ken uw klassiekers!’
Aardig voorbeeld in dezen: ‘Zodra de dicteetor met veel elan en bravoure de kop opsteekt, ontstaat onmiddellijk trammelant. Tegen zijn choquerend gedrag is meestal geen kruid gewassen; woorden schieten tekort om de calamiteiten te beschrijven die hij met zijn vaak geëxalteerde teksten teweeg heeft gebracht.’ (uit: het Groot Dictee, 1994). (ps: En volgend jaar doe ik toch weer mee. Het moet beter kunnen dan de 19 fouten van woensdag).
John Vanormelingen
De taalfout ‘elke media’ in zin vijf kun je op twee manieren corrigeren: met een enkelvoud of meervoud.
‘Het was veelbetekenend hoe alle media reflecteerden op…’
of
‘Het was veelbetekenend hoe elk medium reflecteerde op…’
Afhankelijk van je keuze moet je het werkwoord hieraan aanpassen: ‘elk medium reflecteerde’ of ‘alle media reflecteerden’. Ik had tijdens het dictee voor de meervoudsvorm ‘reflecteerden’ gekozen. Wordt die meervoudsvorm dan toch als taalfout aangerekend? Dat was me niet duidelijk na het Groot Dictee.
Annet Kooijmans
Aan de ene kant vind ik het een dictee dat ervoor zorgtdat heel veel mensen mismoedig naar het Nederlands kijken en denken: “Zie je nou wel, ik leer het nooit”. Aan de andere kant is het leuk dat er weer eens even veel gepraat wordt over spelling en zelfs over stijl.