Page 6 - OnzeTaal_jan2021_HR

Jaarthema 2021:

Duidelijke taal

Elk jaar staat in Onze Taal één thema
centraal. In 2021 is dat ‘duidelijke
taal’. Wat is het precies? Moet
het altijd? Komend jaar zullen
we er uitvoerig op ingaan.

REDACTIE ONZE TAAL
Illustratie: Frank Dam

ij de coronapersconferenties van de regering, bij PRAKTISCHE TIPS
de Belastingdienst, in de rechtbank: overal hoor In 2021 willen we de schijnwerper speciaal richten op
B je de roep om duidelijke taal. En die lijkt ook zulke kwesties die te maken hebben met duidelijke taal.
steeds luider te klinken – tot in radioreclamespotjes van Telkens zullen we een aspect ervan bespreken. Zo gaan
communicatiebureaus aan toe. De afgelopen jaren wer- we na wat duidelijke taal precies inhoudt, hoe verduide-
den er op dit gebied ook allerlei acties georganiseerd. In lijking in zijn werk gaat in verschillende sectoren van de
Vlaanderen begon in 2015 het later door de overheid om- maatschappij, en hoe commerciële en niet-commerciële
armde initiatief ‘Heerlijk Helder’, met als motto “Weg organisaties inspringen op de behoefte aan duidelijke
met krommunicatie!” En in Nederland werd twee jaar taal. Daarnaast belichten we de rol van de lezer of luiste-
geleden de campagne ‘Direct Duidelijk’ in gang gezet, raar, en natuurlijk geven we geregeld praktische tips
met als doel: “heldere overheidscommunicatie”. Die voor duidelijk taalgebruik.
campagne is intussen door de staatssecretaris van Bin- Intussen zou je misschien kunnen denken dat duide-
nenlandse Zaken voortgezet. lijke taal iets is wat mensen met een gemiddelde of zelfs
Mede dankzij die acties besteden het Rijk en de ge- hoge geletterdheid niet aangaat. Maar ook zij belanden
meenten, maar ook bedrijven en instellingen, meer aan- soms in situaties waarin taal wordt gebruikt die voor
dacht aan de duidelijkheid van hun teksten. Dat is een hen onduidelijk is – denk aan computertaal of sociale-
goede ontwikkeling – je moet tenslotte begrijpen wat er mediataal. En zelfs in normale contexten loop je af en
wordt bedoeld. toe tegen een formulering aan, in een brief, een krant,
een boek of een advertentie, waar je twee keer over moet
LAAGGELETTERDEN nadenken. Het gaat dan niet meteen om extreme of hila-
Zorgen dat de bedoeling wordt gesnapt: dat lijkt heel rische onduidelijkheid, maar om een min of meer ter-
simpel, maar dat is het niet per se. Want wat is dat loopse ingewikkeldheid, die je bij nadere beschouwing
eigenlijk precies: ‘duidelijke taal’? Is het taal waaruit je best kunt snappen, maar waar je toch even over strui-
kunt opmaken hoeveel je moet betalen en waarom – kelde. En andersom: soms kom je een formulering tegen
zoals in de correspondentie van de Belastingdienst? Of waarvan je zegt: ‘Nu snap ik het ineens!’ Dat zijn voor-
is het taal die toegesneden is op laaggeletterden? In dat beelden van terloopse duidelijke taal. Ook daarop willen
geval wordt er meestal niet gesproken van ‘duidelijke we ingaan, en daar hebben we uw hulp bij nodig. 
taal’, maar van ‘eenvoudige taal’, die bestaat uit korte
zinnen zonder bijzinnen en zonder moeilijke woorden.
De ‘persconferentie coronavirus in eenvoudige taal’ van
17 november begint bijvoorbeeld zo:
OPROEP:
Mensen houden zich beter aan de regels. voorbeelden van terloopse
Het aantal besmettingen wordt minder. (on)duidelijke taal
Dat is goed nieuws. We zijn er nog niet. U, lezer van Onze Taal, zult als taalliefhebber wellicht
ONZE TAAL 2021 — 1 Er valt veel meer te zeggen over duidelijke taal. Hoelang teksten. Maar ook u zult misschien weleens verrast
Daarom gelden de volgende regels.
niet veel moeite hebben met het begrijpen van
staat dit onderwerp al in de belangstelling en waar is die
worden door een onduidelijkheid die even voor een
aandacht begonnen? Moet moeilijke taal altijd aangepast
hapering zorgt. Of misschien wordt u soms getroffen
door een formulering die juist een treffende verdui-
worden of slaat de verduidelijking soms door? Heeft
moeilijke taal (of jargon) misschien ook een functie? En
zijn er verschillen tussen schriftelijke teksten en mon-

Naar dergelijke voorbeelden zijn wij heel benieuwd.
delinge teksten? Mondelinge bijdragen van politici aan delijking van een moeilijke kwestie inhield.
Stuur ze ons toe via duidelijketaal@onzetaal.nl. In de
Kamerdebatten (en persconferenties) zijn immers soms loop van het jaar komen we erop terug.
6 ook lastig te volgen.