Eponiemen

Wat hebben de woorden juli, keizer, diesel, hooligan, saxofoon, teddybeer, Amerika en Barbie met elkaar gemeen?

…

Weet je het al? Misschien wordt het makkelijker met deze voorbeelden: Celsius, pizza Margherita en montessorischool …?

Het antwoord: ze zijn allemaal vernoemd naar een persoon, echt of fictief (verzonnen). Zulke woorden noemen we eponiemen.

Zo is de Barbiepop genoemd naar een meisje dat Barbara Handler heette. De teddybeer is genoemd naar de Amerikaanse president Theodore (Teddy) Roosevelt, en de dieselmotor naar Rudolf Diesel. En wist je dat het woord juli én het woord keizer van Julius Caesar komt?

-

Eponiemen ontstaan vaak omdat iemand iets nieuws uitvindt, ontdekt of beroemd wordt. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als een wetenschapper een ziekte ontdekt (zoals Alois Alzheimer), of een ontdekkingsreiziger een indrukwekkende waterval tegenkomt in Afrika en een bewonderaar is van koningin Victoria? Dan krijgen we de ziekte van Alzheimer en de Victoriawatervallen. En als je een kunstschaatser bent die Axel Paulsen heet en je doet als eerste een nieuwe sprong? Dan noemen we die sprong de axel.

Wat veel mensen niet weten is hoeveel eponiemen er bestaan waarbij je nooit zou denken dat de woorden van een persoon zijn afgeleid. We gebruiken ze dagelijks, zonder erbij stil te staan. Denk aan saxofoon, hooligan en keizer.  Hier vind je een lange lijst met eponiemen. Leuk om een quiz voor je ouders mee te maken met de vraag ‘Wie zit er in dit woord verstopt?’

-

En nu jij! Waar zou jij je naam graag aan verbonden zien? Een schijnbeweging in sport? Een eigen gerecht? Een nieuwe groetvorm? Maak van jouw naam een eponiem! Stuur je idee naar educatie@onzetaal.nl en wie weet wordt jouw naam een uniek woord in de Nederlandse taal!