Genootschap Onze Taal Webversie  |  Afmelden
19 oktober 2017
 
derogatie (de)
betekenis
ontheffing, (juridische) uitzonderingspositie

uitspraak
[dee-ro-ga-(t)sie]

citaat
“Minister Kamp van Economische Zaken maakt zich zorgen over het feit dat het aantal melkkoeien na maanden van daling in september weer is gegroeid. Als dat niet stopt, dreigt de zogeheten derogatie in gevaar te komen.”
Bron: Minister Kamp waarschuwt voor groei melkveestapel (Reformatorisch Dagblad, 19 oktober 2017)

woordfeit
Derogatie en het bijbehorende werkwoord derogeren komen via het Frans (dérogation en déroger) van de Latijnse woorden derogatio en derogare. Het werkwoord derogare betekent ‘beperken, gedeeltelijk afschaffen’ (vaak in de context van een wet); derogatio is daar een afleiding van.
In derogare zit het werkwoord rogare, dat eigenlijk ‘vragen, verzoeken’ betekent en soms in het bijzonder ‘toestemming vragen’ en ‘een wetsvoorstel indienen’. Dat rogare leidde er bij de Romeinen normaal gesproken toe dat de bedoelde wet werd aangenomen. Zo zal derogare, waar het tegenstellende voorvoegsel de- in zit, ontstaan zijn als ontkennende tegenhanger en dus ‘(gedeeltelijk) afschaffen’ zijn gaan betekenen.
In het citaat hierboven gaat het om een specifieke derogatie op het gebied van mestwetgeving in EU-verband; zie de Wikipedia voor meer uitleg.
 
 
 

Aanbod van Onze Taal
DeTaal-top-100

 
Een uitkomst in de dagelijkse taalpraktijk! Kort en duidelijk antwoord op honderd veelgestelde vragen over het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk.

Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica en leestekens. Ook wordt aandacht besteed aan de schrijfwijze van getallen, aardrijkskundige namen en de aanhef en afsluiting van mails en brieven. Het boek bevat verder enkele handige lijsten, bijvoorbeeld met oude naamvallen (zoals te allen tijde) en werkwoorden waar hen of hun bij hoort.

De Taal-top-100 kost € 19,90.
Bestel een exemplaar
 
Facebook
Twitter
LinkedIn
Google+
Doorsturen
Diensten Onze Taal
Nieuwsbrief