“Daar loopt die.” Mensen die zich noch man noch vrouw voelen, gebruiken voor zichzelf liever het woordje die dan hij of zij, blijkt uit een inventarisatie van het Transgender Netwerk van een paar jaar geleden. (Zie een artikel over dit en meer op OneWorld.)
Hoe ervaar jij dit?
Ben je zelf non-binair? Dan horen we extra graag je mening!
Reacties Er zijn 46 reacties
Erik
Links-liberale onzin, echte Newspeak.
Erwin Janssen Ruijs
Oog in oog spreek ik jou/u aan zoals jij/u wilt; anders zeg ik wat ik wil. (Overigens kom ik uit een tijd waarin verwijzen met hij/zij onbeleefd was, je noemde de naam. Et ceterum censeo dat iedereen mag zijn wat h/z/d wil, maar zéur daar niet zo over, dóe maar - ik vind het prima.)
Paul Groot
Het mens is onzijdig, dus “het” ligt voor de hand.
Dat het daarginder is van een onbekend of dubbelzijdig geslacht. We kunnen het vragen.
Hubert
“Daar loopt ie” klinkt in ieder geval niet genderneutraal, al zou het weglaten van de h of z van hij en zij het eenvoudigst zijn.
a w m valks
Bij een ietwat slordige, of eigenlijk normale spreektaal wordt “Daar loopt die” al snel “Daar loopt ie” en dat staat voor “Daar loopt hij” .. .. ..
Walter Claeys
Misschien droeg Stephen King wel de juiste oplossing aan: “It”. “Het”. Onzijdig. Maar ook dàt is m.i. ontmenselijkend. Genus is genus; knoeien met de taal is m.i. erg “1984”.
Walter Claeys
M.i. neemt met zo’n formulering de spreker een grotere afstand van het onderwerp. Verzakelijkt als het ware. Ontmenselijkt: “die” kat, “die” boom, “die” plant, “die papiermand, “die” man, “die” vrouw.
Jan Spier
Het toenemend gebruik van “die” om personen, staten en wat niet al aan te duiden, vind ik erg vervlakkend werken. Ik zou het liever zoeken in een afkorting als nobi.
Vanadie
Zelf non-binair zijnde denk ik hier al een tijd over na. “Die” werkt in de meeste gevallen prima en is ook wat ik mensen vraag om te gebruiken wanneer ze in de 3e persoon over mij willen praten (in hoeverre dit daadwerkelijk gedaan wordt is voor mij moeilijk in te schatten). De voordelen hieraan zijn dat het al een bekend woord is met een neutrale connotatie en dat het bezittelijke “diens” (hoewel technisch mannelijk) ook al een bekend woord is. Zoals anderen al aangaven blijft het jammer genoeg wel verwarrend in gevallen als “daar loopt die”.
Een alternatief dat ik ook wel eens tegenkom in teksten geschreven door cis¹ personen is “vij” als subjectsvorm, maar als objectsvorm lijkt hier nog geen consensus over te zijn gevonden. Enkele opties die ik tegen ben gekomen zijn “her”, “zaar”, “vem” en “vaar”, soms in hetzelfde stuk verschillende door elkaar. Hoewel ik denk dat er wel potentie zit in een nieuw voornaamwoord, is het lastig om iets te bedenken wat zowel herkenbaar als onderscheidbaar blijft.
Hen/hun gebruik ik voor enkele vrienden die hier expliciet naar gevraagd hebben, maar grammaticaal vind ik “hen gaat” even raar klinken als “hun gaan”. Hoewel ik in het algemeen voor verengelsing ben, voelt het blind overnemen van “they/them” niet passend bij het Nederlands, aangezien wij wel een duidelijk onderscheid tussen enkelvoud en meervoud hebben in onze werkwoordsvormen. Zinnen als “Heb je hun al gesproken?” voelen mij iets te verwarrend om bewust aan de taal toe te voegen (dat zij/ze zowel enkelvoud als meervoud kunnen zijn is ook verwarrend, maar dit is helaas al versteend).
Uiteindelijk blijft de belangrijkste vraag echter of we dit nieuwe voornaamwoord net als in het Zweeds ter vervanging in gebruik willen maken (“Iemand heeft diens telefoon verloren”), of dat het in de praktijk eerder als toevoeging gebruikt gaat worden (“Hij/Zij/Die/... kan zijn/haar/diens/... telefoon ophalen bij de balie”). Mijn voorkeur gaat hier sterk uit naar het eerste; niet alleen leest het fijner, maar het legt niet zo’n sterke nadruk op de verschillen en omarmt juist dat we uiteindelijk allemaal gewoon mensen zijn die soms onhandig een telefoon kwijtraken.
¹ cis(gender) personen zijn personen die niet trans(gender) zijn
Jos
Non-binair, dat bestaat niet. Het is een academische fantasie waar geen greintje bewijs voor is. Hoe bewijs je zoiets ook? Verder gaat het hier over 0,01 % van de mensen die zich met die onzin bezighouden. Lekker negeren dus.