“Daar loopt die.” Mensen die zich noch man noch vrouw voelen, gebruiken voor zichzelf liever het woordje die dan hij of zij, blijkt uit een inventarisatie van het Transgender Netwerk van een paar jaar geleden. (Zie een artikel over dit en meer op OneWorld.)
Hoe ervaar jij dit?
Ben je zelf non-binair? Dan horen we extra graag je mening!
Reacties Er zijn 51 reacties
Bert van Rijswijk
In mijn geboortedorp (tegenwoordig een deel van de “randstad”) was “die” een normale aanduiding voor een man.
Je vroeg: “Wat heb die gezegd?” als het over de meester ging. Was het een juf dan vroeg je “Wat heb ze gezegd”.
Andere zin: “Hij heb meegenomen wat die nodig had” of: “Zij heb meegenomen wat ze nodig had”.
Patrick
Als je zonder context ‘Daar loopt ze’ zegt, zal de reactie ‘Over wie heb je het?’ zijn. Zo’n zin gebruik je namelijk alleen als het onderwerp al bekend is. Daarom zal ‘Daar loopt die’ in de praktijk niet zo’n problemen opleveren, ook al klinkt het als ‘Daar loopt-ie’.
Vanadie
Ik vind het merkwaardig hoe meerdere personen hier het concept van Newspeak uit Orwell’s bekende 1984 aanhalen als argument *tegen* het invoeren van een nieuw concept aan de taal. Vermoedelijk denken zij dat dit nieuwe woord een vervanging voor hij en zij zou moeten worden, met het doel om het onmogelijk te maken om naar “de man” en “de vrouw” te verwijzen. Dit is echter niet het geval.
Persoonlijk zou ik dit argument juist gebruiken om het invoeren van een nieuw woord te verdedigen: als men stellig besluit om te voorkomen dat woorden die gebruikt kunnen worden om een groep mensen te identificeren aan de taal toegevoegd worden, klinkt dat juist als een vorm van Newspeak. In dat geval zou het bestaan van deze groep verborgen worden door geen handvatten te bieden om erover te spreken of denken.
Op dezelfde manier zal er nooit gevraagd worden om de woorden “broer” en “zus” uit het woordenboek te schrappen - in plaats daarvan wordt er gezocht naar een betere manier om naar een groep met deze mensen te verwijzen dan “broer(tje)(s) en/of zus(je(s)/sen)” en in plaats daarvan een woord te maken vergelijkbaar met het Engelse “sibling” of het Duitse “Geschwister”.
Martien
Wat je feitelijke geslacht is, en hoe je je daarover voelt zijn twee totaal verschillende zaken. Er zijn biologisch/chromosomaal gezien maar twee feitelijke geslachtsvormen, namelijk man en vrouw. Dus spreek je van hij en zij.
Dat iemand zich niet thuisvoelt in zijn lijf, zich als man toch meer vrouw voelt (vv) en daar ook naar wil handelen, dat moet je vooral vrij en zonder vooroordelen kunnen doen. We leven in een vrij en liberaal land.
Maar druk op anderen uitoefenen om met een nieuw verzonnen woord naast ‘hij’ en ‘zij’ een splintergroepering te accomoderen, gaat veel en veel te ver. Dit is verzonnen door een paar doorgeschoten deugneuzen en SJW-fanatici.
Bekijk de goed onderbouwde betogen van Jordan Peterson over dit onderwerp maar eens. En lees het boek 1984 van George Orwell over het thema Newspeak.
Anne-Marie
Naar mijn gevoel komt het bijzonder respectloos over, alsof de persoon er niet toe doet.
Renee Kirkenier
1. Het kan afstandelijk, onpersoonlijk overkomen.
2. Die wordt al aanwijzend gebruikt, dus het is misschien verwarrend.
3. De klank lijkt teveel op het gesproken ‘ie, dat volgens mij toch echt voor hij staat.
Ronny Boogaart
De eerste antwoordoptie is gek want ‘die’ is heel gewoon om naar mensen te verwijzen. Dat doet iedereen:
Waar is Jan? Die loopt daar.
Waar is Marion? Die loopt daar.
Dat in de stelling het voorbeeld “Daar loopt die” wordt gebruikt, maakt de zaak heel ingewikkeld omdat “Daar loopt-ie” inderdaad alleen naar mannen kan verwijzen, maar dat is een andere kwestie.
dirk ampoorter
Daar loopt die. In deze zin gebruikt, is “die” denigrerend, als in “daar loopt die (slet) (hufter).
Ronny Boogaart
Zeker is -ie in “Daar loopt-ie” mannelijk, maar dat is voor mij toch iets heel anders dan “Daar loopt die”. Wat dat ‘-ie’ precies is, is interessant maar dat hoeft de keuze voor ‘die’ als non-binair voornaamwoord niet tegen te houden.
Een probleem zou nog wel kunnen zijn dat er nu eenmaal een verschil is tussen hij/zij en die, dus tussen persoonlijke en aanwijzende voornaamwoorden, en dat je bij non-binaire personen dat (subtiele) onderscheid dan niet meer kunt maken (omdat het allebei “die” is).
En het bezittelijk voornaamwoord “diens” is eigenlijk ook mannelijk.
Mieke
Ik voel mijzelf vrouw en vind het niet erg om zo aangesproken te worden. Toch vind ik het jammer dat de samenleving zo duidelijk opgedeeld wordt in mannen en vrouwen, bv op het gebied van kleding en kinderspeelgoed. Kinderen worden al snel in een patroon geduwd en moeten aan bepaalde verwachtingen voldoen. Alleen al om die reden (naast het tegemoet komen van mensen die daar behoefte aan hebben) zou ik een genderneutraal persoonlijk voornaamwoord een goed idee vinden. Het voorstel van Hubert (ij ipv hij en zij) lijkt mij meer geschikt dan ‘die’ omdat dat toch meer mannelijk voelt.