Wat is juist: ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhad’ of ‘... doorhadden’?
Er zijn taalgebruikers die hier alleen het meervoud doorhadden goed vinden, maar ook doorhad is goed.
Wie voor doorhadden kiest, gaat ervan uit dat die verwijst naar eersten, en omdat dat een meervoud is, moet ook de persoonsvorm doorhadden een meervoud zijn: ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhadden.’ Toch is het enkelvoud in dit soort zinnen ook mogelijk: ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhad.’ Die verwijst dan naar een.
Nadruk op het individu of op de groep?
Wie kiest voor het enkelvoud in ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhad’ heeft vooral het individu (de ‘ze’) voor ogen. Wie kiest voor het meervoud doorhadden, denkt vooral aan de groep mensen die de grap uiteindelijk begrepen (van wie de ‘ze’ er één was). De Algemene Nederlandse Spraakkunst, hét grammaticawerk van het Nederlands, illustreert dit verschil met onder meer de volgende zinnen:
- Een van hen die het kunnen weten, is Dick. (= ‘Een uit de groep van mensen die het kunnen weten, is Dick’)
- Een van hen die het kan weten, is Dick. (= ‘Iemand die het kan weten, is Dick’)
Taalnorm: meervoud is juist
In ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhad(den)’ is er grammaticaal gezien dus niets aan te merken op het enkelvoud (en ook niet op het meervoud). Taaladvies.net, de taaladvieswebsite van de Nederlandse Taalunie, noemt zowel het meervoud als het enkelvoud in dit soort zinnen ‘standaardtaal’. De taalnorm die zegt dat een zin als ‘Ze was een van de eersten die de grap doorhad’ fout is, leeft echter nog steeds.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 2 steun je Onze Taal. Bedankt!
Lees ook
Taaladvies.net: Een van de collega’s die komt / komen
De Taalprof over ‘een van de weinigen die dit snapt/snappen’
Toch nog een vraag?
Onze taaladviseurs staan elke werkdag voor je klaar
Bel 085 00 28 428(gebruikelijke belkosten, geen extra kosten)
Of stel je vraag via social media of per mail
Voorbeelden van zinnen met ‘een van de ... die ...’
- Het was een van de weinige bijdragen die hout sneden.
- Het was een van de weinige bijdragen die hout sneed.
- Zij is een van de mensen die wat meer leven in de brouwerij hebben gebracht.
- Zij is een van de mensen die wat meer leven in de brouwerij heeft gebracht.
- Dat was een van de bekendste cafés die in de stad gevestigd waren.
- Dat was een van de bekendste cafés die in de stad gevestigd was.
